بررسی تأثیر ماسرال ها در نفوذپذیری زغال سنگ های معادن پروده و طزره

Abstract

در دهه­ های اخیر موضوع انتشار گاز در معادن زیرزمینی زغال­سنگ در بسیاری از کشورها موضوع بسیار مهمی است. عوامل متعددی در انتشار گاز موجود در لایه­های زغال­سنگ تأثیر دارند. از جمله این عوامل می­توان به ساختار فیزیکی و زمین­شناسی زغال­سنگ اشاره کرد. هم­چنین ترکیبات مینرالوژیکی زغال بر نفوذپذیری آن­ برای انواع مختلف گازها مؤثر است. در این تحقیق به بررسی ارتباط بین ترکیبات ماسرال زغال و نفوذپذیری آن در رسوبات زغال­سنگ­دار منطقه طزره و پروده پرداخته شده است. بر این اساس مطالعه آزمایشگاهی بر روی نمونه­های برداشت‌ شده جهت بررسی رابطه بین ترکیب و نفوذپذیری زغال­سنگ انجام شد. بر روی نمونه­های زغال­سنگ، آزمون نفوذپذیری با دستگاه MFORR انجام شد. با آنالیز میکروسکوپی، میزان ماسرال­های اصلی محتوی زغال از جمله ویترینایت و اینرتینایت تعیین شدند. بر این اساس بسیاری از زغال­سنگ­های منطقه پروده و طزره، پیریت را به‌عنوان ماده معدنی غالب دربرداشتند. زغال­سنگ منطقه پروده در حوضه طبس دارای درصد متوسط ویترینایت برابر %34/81 و اینرتینایت برابر %52/10 و زغال­سنگ منطقه طزره در حوضه البرز شرقی دارای درصد متوسط %31/69 ویترینایت و %47/22 اینرتینایت هستند. هم­چنین میزان ماده معدنی پیریت در نمونه­های زغالی پروده طبس %38/2 و در نمونه­های زغالی طزره در حوضه زغالی البرز شرقی %62/2 است. آزمون نفوذپذیری حاکی از آن است که با افزایش محتوای ویترینایت، نفوذپذیری زغال­سنگ افزایش می­یابد هم­چنین با افزایش مواد معدنی و کربنات محتوی، نفوذپذیری کاهش می­یابد، لذا نفوذپذیری نمونه­ های زغال­سنگ حوضه طبس بیش­تر از حوضه البرز شرقی است.