اثر ویژگی‌های فیزیکی حوزه آبخیز بر خصوصیات رسوب شناسی و ریخت‌سنجی رسوبات بستر در جهت پایاب‌: مطالعه موردی از حوزه‌ قلعه‌سر در استان مازندران

Abstract

<strong> </strong> عوامل زمین­شناسی­ و رسوب‌شناسی­ در تغییرات اندازه مواد بستر در جهت پایین­دست رودخانه موثر هستند و می­توان در جهت شناخت فرآیندهای هیدرولوژی حوزه آبخیز و همچنین در طراحی سازه‌های هیدرولیکی و مدیرت مخازن استفاده نمود. به همین منظور این پژوهش در حوزه آبخیز قلعه­سر با طول رودخانه اصلی 24 کیلومتر در حوزه آبخیز قلعه سر در استان مازندران انجام گرفت. در این پژوهش، پس از شناسایی منطقه مورد نظر، رسوبات از 11 مقطع در طول آبراهه اصلی در جهت پایین­دست رودخانه به روش ترکیبی نمونه برداری شد. سپس خصوصیات ریخت­سنجی رسوبات­ بستر با استفاده از روش الک و دستگاه گراولومتر و در نهایت با استفاده از نرم افزار GRADISTAT تعیین شد. همچنین خصوصیات فیزیکی حوزه آبخیز در محیط نرم افزار Arc/GIS 9.2 بدست آمد. در نهایت به منظور تعیین موثرترین ویژگی­های فیزیکی حوزه بر خصوصیات ریخت­سنجی رسوبات­بستر، جهت تحلیل داده­ها از نرم افزار SPSS 16 استفاده شد. نتایج رگرسیونی دو متغیره نشان داد که بهترین مدل بدست آمده بین فاکتور D₅₀ با آبراهه رتبه­1 و در رگرسیون چند متغیره بین فاکتور D₅₀ با فاصله از بالادست بوده است. <strong> </strong>