مدل‌سازی دو بعدی سیستم هیدروکربوری میادین گچساران و بی‌بی‌حکیمه

Abstract

چکیده عناصر و فرایندهایی که موجب تشکیل منابع نفتی شده به عنوان سیستم هیدروکربوری شناخته می‌شود. در این مطالعه مدل‌سازی حوضه جهت بررسی فرایندهای سیستم هیدروکربوری در میدان‌های گچساران و بی‌بی‌حکیمه در جنوب ایران، مورد استفاده قرار گرفته است. در این مطالعه تاریخچه تدفین و حرارتی دو چاه از میدان گچساران و دو چاه از میدان بی‌بی‌حکیمه بازسازی شده است. نمودارهای تاریخچه تدفین چاه‌های میدان گچساران و بی‌بی‌حکیمه، وضعیت پختگی لایه‌ها را نشان می‌دهند. سنگ منشأ پابده در چاه‌های مورد مطالعه به پختگی لازم برای نفت‌زایی نرسیده و سنگ منشأ کژدمی از زمان میوسن در ابتدای پنجره نفت‌زایی است (حدود 5/ تا 6 /0 % Ro ) . در این مطالعه مقطع ساختمانی از میادین گچساران و بی‌بی‌حکیمه با استفاده از مدل سازی دو بعدی حوضه مورد بررسی قرار گرفته و مقاطع دو بعدی دما، پختگی و اشباع شدگی بدست آمده و مسیرهای مهاجرت هیدروکربن تولید شده، از سنگ‌های منشأ کژدمی و پابده در این میدان‌ها ترسیم شده است. مدل دو بعدی نشان می‌دهد، پختگی سنگ منشأ کژدمی در تاقدیس‌های گچساران و بی‌بی‌حکیمه، در ابتدای پنجره نفت‌زایی و در ناودیس‌ها در انتهای پنجره نفت‌زایی واقع شده است. سازندهای پابده و گورپی در تاقدیس‌های مورد مطالعه، وارد پنجره نفت‌زایی نشده و در ناودیس‌ها در پیک زایش نفت قرار دارد. در مقطع مورد مطالعه، بیشترین میزان اشباع شدگی در تاقدیس ها دیده می‌شود. هیدروکربن تولید شده از سازند کژدمی، عمدتاً نفت همراه با مقادیر کمتری گاز بوده است. این هیدروکربن درون سازندهای ایلام و سروک به سمت تاقدیس‌ها مهاجرت کرده است. در بالای تاقدیس‌ها میزان اشباع‌شدگی و ستون نفتی افزایش یافته و هیدروکربن از درون سازندهای پابده و گورپی عبور کرده و به سازند آسماری رسیده است. از سازند پابده در ناودیس‌ها نفت و به نسبت کمتری، گاز تولید شده و درون سازند آسماری به سمت تاقدیس‌ها مهاجرت کرده است.