داده‎های بیومارکری نمونه‎های نفت خام و بیتومن استخراج‎شده از سنگ‎های منشاء واقع در میدان نفتی مارون

Abstract

میدان نفتی مارون یکی از مهمترین میادین نفتی ایران در جنوب فروافتادگی دزفول شمالی در کمربند چین‎خورده زاگرس است که تحت مطالعه ژئوشیمی آلی قرار گرفته است. 23 نمونه بیتومن استخراج شده از سازندهای مخزن و منشاء گرو، گدوان، داریان، کژدمی، سروک، گورپی و پابده از چاه‎های متفاوت میدان نفتی مارون برای اولین بار انتخاب و با دستگاه کروماتوگرافی گازی- طیف‎سنج جرمی (GC-Ms) آنالیز و مورد مطالعه ژئوشیمیایی و بیومارکری قرار گرفت. به منظور مقایسه بیتومن استخراج‎شده از مخزن بنگستان، تعداد 5 نمونه نفت خام از مخزن بنگستان و یک نمونه از مخزن خامی نیز مطالعه شده است.‌ نسبت‎های بیومارکرهای مختلف از برش‎های اشباع و آروماتیک از قبیل نمودار تغییرات استران C₂₉/C₂₇ (R) در برابر نسبت Pr/Ph، تغییر مقادیر استران‎های C₂₉، C₂₈، C₂₇، وجود مقادیر کم شاخص گاماسران، تغییرات نسبت ترپانهای سه‌حلقه‌ای C₂₂/C₂₁ در مقابل C₂₄/C₂₃، نسبت پائین ترپان‎های سه‌حلقه‌ای C₂₆/C₂₅ در برابر مقادیر بالای C₃₁R/C₃₀Hopane، استفاده از نمودار تغییرات نسبت استران C₂₇ (Dia/Dia+Reg) در برابر مقادیر Pr/(Pr+Ph) و نمودار استاندارد تغییرات مقادیر نسبت دی‎بنزوتیوفن به فنانترن (Dibenzothiophene/Phenanthrene) در برابر نسبت پریستان به فیتان (Pr/Ph) نشان‎دهنده تشکیل آنها از سنگ منشاء شیلی-کربناته است.تغییرات نسبت C₃₂-hopane 22S/(22S+22R) در برابر C₂₉-Sterane 20S/(20S+20R)، شاخص متیل‎فنانترن-1 و تغییرات نسبت‎های ایزومری 20S/(S+R) در مقابل abb/(abb+aaa) برای استران ‍C₂₉ نشان می‎دهد که سنگ یا سنگ‎های مولد نفت خام مخزن بنگستان و خامی وارد پنجره نفتی شده‎اند در حالی که نمونه‎های بیتومن کژدمی، گرو و گدوان در مرحله اولیه تشکیل نفت بوده و نمونه‎های آلی گورپی و پابده با قرار گرفتن در محدوده نابالغ، بلوغ کمتری را نسبت به سایر نمونه‎ها نشان می‎دهند. تغییرات C₂₁/(C₂₁+C₂₉) Sterane ، C₂₇/(C₂₇+ C₂₉) Sterane و MPR در برابر عمق نشان می‎دهد که با افزایش عمق، بلوغ حرارتی از نمونه‎های پابده و گورپی به سمت کژدمی و گرو افزایش می‎یابد. <strong> </strong>