تأثیر فضای مجازی بر خانواده و جوانان (آسیب ها و راهکارها

Abstract

پدیده جهانی شدن از بحث برانگیزترین مسائل جهان معاصر به شمار می ­رود. پدیده ­ای که در تصمیم­گیری­ ها و فعالیت­های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی انسان ­ها نقش تعیین کننده­ ای داشته و مرزهای جغرافیایی را به حداقل ممکن کاهش می ­دهد، منافع مردم و کشورها را بیش از پیش به هم تنیده کرده و علاوه بر کالا و خدمات، افکار و دانش بشری را آسان ­تر از گذشته مبادله می­ کند. از طرف دیگر، فضای مجازی نسل جدیدی از فضای روابط اجتماعی هستند که با این­که عمر خیلی زیادی ندارند، توانسته در زندگی مردم جا باز کند تا جایی که مردم بسیاری در سنین مختلف و از گروه ­های اجتماعی متفاوت در فضای مجازی کنار هم آمده و از فاصله­ های بسیار دور در دنیای واقعی، از این طریق با هم ارتباط برقرار می­ کنند. بر این اساس، امروزه روش ­های ارتباطی با دیگران از طریق اینترنت افزایش یافته و پست الکترونیک، پیام­ های کوتاه، چت­روم ­ها، وب­ پایگاه ­ها و بازی­ ها به روش­ هایی برای گسترش و حفظ روابط اجتماعی تبدیل شده ­اند؛ به طوری که روزانه نزدیک به 400 میلیون نفر در سراسر دنیا از اینترنت استفاده می­ کنند که یکی از کاربردهای اصلی آن، برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران است. به نظر می ­رسد عیب اصلی ارتباط­ های اینترنتی آن است که ارتباط در فضای مجازی بر متن استوار است؛ لذا از نشانه ­های بصری و شنیداری در تعامل دوطرفه، بی­ بهره است. امروزه خانواده ایرانی در سبد فرهنگی خود مواجه با شبکه‌های ماهواره‌ای، فضای مجازی و رسانه‌های مدرن است که هر کدام به نوبه خود بخشی از فرآیند تأثیرگذاری در خانواده را هدف گرفته‌اند. بعضی از شبکه‌های ماهواره‌ای که به طور تخصصی تمام تمرکز خود را بر مقوله خانواده نهاده است. مطابق با این تبیین، در پژوهش حاضر تلاش شده به بررسی نقش و تأثیر فضای مجازی و اینترنت بر خانواده و جوانان با ارائه راهکارهای مقتضی پرداخته شود.