مناسبات قاعده مصلحت و رسانه

Abstract

امروزه زندگی در دنیای باخبری، بشر را با چالش­ های جدی روبرو ساخته است؛ دسترسی ساختارشکنانه به اطلاعات و عدم پایش نسبت به صلاحیت­ های افراد می­تواند منجر به­ خطای تحلیل گردد؛ از دیگر سو هر چند آگاهی از خبر و اطلاعات در زندگی افراد نقش مهمی ایفا می­ کند؛ اما بی­ خبری نیز می ­تواند در برخی موارد از نگاه روان­شناختی امنیت ­آفرین باشد؛ به این علت است که رسانه ­ها از اخبار در جهت ­دهی افکار عمومی استفاده می ­کنند؛ البته تأثیر خبر در قدرت انتخاب و تصمیم ­گیری مخاطب پوشیده نیست که با توجه به این مهم- ناگزیر- به ­تدوین قواعد و اصول نظارت و هدایت مطلوب خبر هستیم. در این میان، قواعد فقهی واجد کارایی و هماهنگی مناسبی با شرایط گوناگون است که حوزه خبر و خبررسانی نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ لذا با نگاهی جامع به کاربرد قاعده مصلحت در اطلاع­ رسانی می ­توان خبر را از زمان جمع ­آوری تا هنگام اعلام به ­وسیله این قواعد کنترل نمود و مطابق با احکام فقهی و مقاصد شریعت، قانونمند ساخت؛ بر این اساس- در این پژوهش- مبانی فقهی و حقوقی مصلحت بیان شده، سپس ضمن اشاره به وجوه مختلف مصلحت و چارچوب نظری آن و نیز اطلاع ­رسانی و فرآیندهای بررسی شده، در پایان برخی مصادیق مورد ابتلا در حوزه خبر و اطلاع­ رسانی مورد بررسی قرار گرفته است.