رهیافت راهبردی تجدید‌‌ حیات شهری فرهنگ محور

Abstract

ضرورت پاسخگویی نرمش‌پذیر به اثرات فرآیند‌های جهانی‌­شدن بر اقتصاد شهرها و نیاز به رویارویی با مشکلات شهری با بهره‌گیری از ظرفیت‌های محلی، سبب توجه به«فرهنگ» به­‌عنوان ابزاری نوین در فرآیند «تجدید‌حیات شهری» برای مقابله با جنبه‌های افت شهری شده است؛ اما مداخله در نواحی دچار افت شهری در ایران، اغلب بدون توجه لازم به هویت و ظرفیت‌های فرهنگی انجام شده و در موارد بسیار، حتی به تضعیف آنها منجر شده است. هدف این مقاله، پیشنهاد چارچوبی برای رویارویی یکپارچه با جنبه‌های افت شهری با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فرهنگی است. به این منظور، از راه رتبه‌­بندی شدت افت شهری با روش آماری تحلیل عاملی، چهار محله در منطقه 6 شهر تهران به‌­عنوان نمونه موردی انتخاب شده‌­اند. پس از اثبات فرضیه معناداری ارتباط میان فرهنگ و ابعاد تجدید حیات شهری در این محله‌­ها با استفاده از آماره خی­دو، با به­کارگیری فن تحلیل عرصه‌های تصمیم­گیری مرتبط، به تولید و گزینش مسیرهای عمل گزینه هدایت‌گر تجدید ‌حیات شهری پرداخته شده است. دستاورد این مقاله، به‌­کارگیری چارچوبی برای یکپارچه­‌کردن فرهنگ و برنامه­‌ریزی راهبردی تجدید‌ حیات شهری است؛ به­‌گونه‌ای که با تأکید بر منفعت ساکنان، به رویارویی یکپارچه با افت شهری بپردازد و ایجاد چرخه‌ای خود‌‌پایدار از راه تقویت دو‌سویه ابزارها و جامعه مورد برنامه‌ریزی را امکان‌پذیر سازد.