بررسی و ارزیابی الگوی حضور اجتماعی زنان از منظر جریانات فکری اسلامی

Abstract

از دیرباز جریانات فکری متفاوتی در ایران حاکم بوده‌اند و هر یک به‌گونه‌ای به زن و حضور اجتماعی او نگریسته‌اند. انقلاب اسلامی ایران در سال 57 شرایطی را فراهم کرد که منجر به ایجاد نگرش تازه‌ای پیرامون زن شد. هدف اصلی مطالعه حاضر، بررسی و ارزیابی جریانات فکری متفاوتی بوده است که بعد از انقلاب اسلامی در کنار جریان فکری اصلی انقلاب اسلامی وجود داشته‌اند و هر یک به‌گونه‌ای به ارائه الگوی حضور اجتماعی زنان پرداخته‌اند. سه جریان سنت‌گرایی اسلامی، تجددگرایی اسلامی و تمدن به‌عنوان مهم‌ترین جریانات فکری موجود در بستر اسلامی در نظر گرفته شده‌اند. ازاین‌رو با استفاده از روش اسنادی، ابتدا مؤلفه-های اصلی حاکم بر نگرش هر یک از این جریانات بررسی شدند و سپس رابطه هر مؤلفه با مسائل زنان نیز اشاره شدند؛ نهایتاً، موضع‌گیری خاص این سه جریان نسبت به نحوه حضور اجتماعی زنان به‌صورت سه رویکرد خانواده گرایی، جامعه‌گرایی و تکامل‌گرایی طبقه‌بندی شد و مدل جامع رویکرد نظری جریان تمدن اسلامی نسبت به حضور اجتماعی زنان ارائه شد. مقایسه این جریانات فکری نشان می‌دهد که جریان تمدن‌گرایی اسلامی با اتخاذ نگرشی مجموعه‌نگرانه و رویکردی تکامل‌گرایانه نسبت به زن، الگوی کامل‌تری را ارائه می‌کند.