کاربست تحلیل شبکه اجتماعی برای استخراج نیازهای سیستم مدیریت دانش در سازمان‏های دانش‌بنیان

Abstract

مدیریت دانش به عنوان یکی از فرایندهای اصلی سازمان‏های دانش‌بنیان، شناخته می‌شود. امروزه بدون استفاده از قابلیت‏های سیستم مدیریت دانش، مدیریت مؤثر دانش به سختی ممکن می‌شود؛ ناگزیر، برای استفاده مؤثر از این سیستم‏ها، شناخت نیازهای سازمان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. از طرف دیگر، از آنجا که به طور معمول بودجه سازمان‏ها محدود است و خرید و پیاده‌سازی این سیستم‏ها نیازمند سرمایه‌گذاری زیادی است، اولویت‌بندی نیازهای سازمان نیز اهمیت می‌یابد. این مقاله چگونگی استفاده از رویکرد تحلیل شبکه اجتماعی برای استخراج نیازهای سیستم مدیریت دانش در شرکت‏های دانش بنیان را نشان می‌دهد. به این منظور روشی به‌کار رفته که پیش از این برای انتخاب سیستم‏های ویکی و مدیریت مستندات استفاده شده است. برای استخراج نیازهای سیستم مدیریت دانش 4 گام اصلی تعریف معیارها برای ارزیابی همکاری، انتخاب روش و سنجه‏های مناسب برای ارزیابی معیارهای همکاری، جمع‏آوری داده‏ها برای ارزیابی معیارهای همکاری و استخراج نیازهای سیستم مدیریت دانش در سازمان تعریف شده است. برای جمع‏آوری داده‏ها، با طراحی پرسشنامه میزان تعاملات کاری افراد باهمدیگر در پژوهشکده‏ای اندازه‏گیری شده است. نتایج به دست آمده نشان‌دهنده کاربرد تحلیل شبکه اجتماعی در شناخت نیازهای سازمانی است. از بین قابلیت‏هایی که باید یک سیستم مدیریت دانش داشته باشد، اهمیت قابلیت اجتماعی‏سازی، خارجی‏سازی، جستجو و بازیابی، حافظه تعاملی و فرادانش را با استفاده از این روش می‏توان تعیین کرد. استفاده از این روش در مطالعه موردی نشان داد که سیستم‏هایی با امکان تولید سایت‏های اطلاعاتی برای تبیین اطلاعات بین افراد از اهمیت بسیار بالاتری نسبت به سایر سیستم‏ها برخوردار است. در پایان پیشنهاد شده برای دستیابی به شناخت کامل‌تر از نیازهای سازمانی و اولویت‏بندی سایر قابلیت‏های سیستم مدیریت دانش، در کنار تحلیل شبکه اجتماعی از سایر روش‏ها مانند ممیزی دانش استفاده شود.