الگوی عوامل مؤثر بر رشد پایدار شرکت‌های فناور نوپا در ایران

Abstract

قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان حدود یک دهه است که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و در حال حاضر بیش از 3000 شرکت دانش‌بنیان در کشور فعالیت می‌کنند که نزدیک به 50 درصد آنها، شرکت‌های نوپا هستند. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل اثرگذار بر رشد پایدار شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا در ایران بوده که به روش مطالعه موردی چندنمونه‌ای انجام شده است. ابتدا با توجه به پیشینه و نظرات خبرگان این حوزه، الگویی اولیه با چهار بُعد و 14 عامل برای مطالعه طراحی و در ادامه، الگوی نظری پیشنهادی فوق‌الذکر برای چهار شرکت دانش‌بنیان متعلق به حوزه‌های فناوری اطلاعات، فناوری زیستی، تجهیزات پزشکی و تجهیزات اندازه‌گیری مورد بررسی واقع شد. برای مطالعه شرکت‌ها، از رویکرد سه‌گانه اطلاعاتی و اطلاعات حاصل از مستندات، شواهد و آمار و همچنین مصاحبه استفاده و داده‌های گردآوری‌شده از طریق پرسشنامه نیز موجب تقویت نتایج شد. در ادامه، تحلیل درون‌موردی و بین‌موردی بر روی شرکت‌ها انجام گرفت و عوامل موجود در الگوی نظری که دارای تکرار واقعی و تکرار نظری بودند شناسایی شدند. در نهایت هفت عامل، دارای تکرار نظری و هفت عامل نیز دارای تکرار واقعی شناخته شدند که هفت عامل دارای تکرار واقعی، با اطمینان بیشتری قابلیت تعمیم به سایر شرکت‌ها را داشته‌اند و از میان آنها، بُعد ویژگی‌های مؤسسان شرکت دارای بیشترین اثرگذاری است.