ارزیابی اثرات تحریم‌های بین‌المللی بر توسعه نظام نوآوری فتوولتائیک در ایران

Abstract

تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران از جنبه‌های مختلف بر کشور اثرگذار بوده لیکن عمده ارزیابی‌های انجام‌شده تاکنون در خصوص آثار تحریم‌ها، در حوزه تجارت و اقتصاد بوده و پژوهش‌های معدودی اثر تحریم‌ها بر حوزه علم و فناوری را بررسی کرده‌اند. هدف این مقاله، ارزیابی چگونگی اثرگذاری تحریم‌های بین‌المللی بر توسعه نظام نوآوری فناوری فتوولتائیک در ایران است. چارچوب ارزیابی این مقاله، به صورت نوآورانه و بر اساس نظریه‌های بین‌المللی‌سازی نظام نوآوری فناورانه طراحی شده که برای ارزیابی، ابتدا نظرات ۳۲ تن از خبرگان از طریق پرسشنامه جمع‌آوری و سپس با پنج تن از خبرگان، مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته انجام شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که تحریم‌های بین‌المللی در اکثر کارکردهای نظام نوآوری فناورانه حوزه هدف، دارای اثرات مهمی بوده و کارکرد بسیج منابع بیش از سایر کارکردها تحت تأثیر تحریم‌ها، تضعیف شده است. همچنین تحریم‌های بین‌المللی باعث شده در سطح کارکرد هدایت تحقیق، نگاه محدودی به بُعد فراملی وجود داشته باشد و یکپارچگی و هماهنگی جهانی در پیشبرد کارکردها و همچنین جایگاه کشور در زنجیره جهانی ارزش در نظر گرفته نشود.