تعیین و تبیین عوامل فردی مؤثّر در تجاری‌سازی نتایج پژوهشی؛ مطالعه موردی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

Abstract

ایده‏ها و دستاوردهای پژوهشی دانشگران نظام آموزش عالی در صورت تجاری شدن می‏تواند به ثروت‏آفرینی، کارآفرینی و در نهایت منجر به توسعه و رفاه اجتماعی و اقتصادی شود. برای تحقّق تجاری‏سازی یافته‏های علمی لازم است فرایند، روش‏ها و عوامل شکل دهنده و زمینه‏ساز مشخّص شوند تا در تصمیم‏گیری برای تجاری‏سازی مورد استفاده قرار گیرند. به دلیل جایگاه والای نیروهای علمی در این عرصه، این مقاله به تعیین و تبیین عوامل فردی مؤثّر در تجاری‌سازی نتایج پژوهشی و تبیین روابط بین این عوامل پرداخته است. روش تحقیق آن از نوع ترکیبی و جامعه آماری، شامل مدیران ارشد و مدیران پژوهشی و فناوری و اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات و مدیران ارشد و مدیران پژوهشی و فناوری سازمان‏های طرف قرارداد با این دانشگاه است. برای نمونه‏گیری در بخش مطالعه کیفی از نمونه‏گیری هدفمند و در بخش کمّی از نمونه‏گیری تصادفی طبقه‌ای استفاده شده است. ابزار جمع‏آوری اطلاعات شامل مصاحبه و پرسشنامه محقّق‏ساخته است. برای تجزیه و تحلیل داده‏ها از آزمون‏های آماری همچون آزمون‏های تی، آنوا، فریدمن و تحلیل عاملی تأییدی به روش مولّفه‏های اصلی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان‏گر تأثیر عواملی فردی شامل خودکارآمدی، موفقیّت‏طلبی، قدرت‏طلبی، خلاقیّت و نوآوری، رقابت‏طلبی و منبع کنترل درونی در تجاری‏سازی نتایج پژوهشی است. در تبیین روابط این عوامل، علاوه بر اولویّت‏بندی آنها، بررسی روابط بین عوامل نشان داد که تمامی آنها رابطه همبستگی معناداری با یکدیگر دارند و بیشترین بار عاملی مربوط به متغیرهای خودکارآمدی و موفقیّت‌طلبی است.