سنجش مؤلفه‎های مؤثر بر ارتقای حس دلبستگی در فضای‎ آموزشی (مطالعه موردی:دبیرستانهای بجنورد)

Abstract

<strong>پیشینه و اهداف:</strong>در دوران معاصر مفهوم دلبستگی به مکان تفاوت­های قابل ملاحظه­ای پیدا کرده است. دانشمندان علوم اجتماعی به­شدت درگیر مفاهیم مکان و دلبستگی به مکان هستند. چه اتفاقاتی بر پیوندهای عاطفی مردم با مکان در یک جامعه پویا به­وجود می­آید. در سطح کلان نظریه پردازهای جهانی­شدن فهم قابل ملاحظه­ای از تاثیرات پویایی بر مکان و سازمان اجتماعی در یک شهر ارائه می­دهند. آنها بر این نکته تاکید دارند که چگونه تغییرات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و اجتماعی و فرهنگی، مسافرت و مهاجرت سبب افزایش ارتباط­پذیری بین مکان­های دوردست می­گردد. روانشناسان­محیطی، دانشمندان علوم اجتماعی، جغرافیدانان انسانی تفاوتی بین پویایی و دلبستگی به مکان قائل هستند و آن دو مفهوم را متضاد هم می­دانند. در دیدگاه استدلالی دلبستگی به مکان به عنوان پدیده­ای است که در قالب مفاهیم فردی، اجتماعی و روابط مکان- انسان است. <strong> </strong>دلبستگیدرفضاهایآموزشییکیازمهم­ترینعواملمؤثربرحضورپذیریدانش­آموزانوبهتبعآنرونقوپویاییمحیط آموزشیاست. توجهبهنیازهایاین افرادباتوجهبهشرایطجسمیمیتواندزمینه­سازحضورپررنگ<strong>­</strong>ترآنهادرفضاهایآموزشی گردد. درهمینراستاپژوهشحاضرباهدفشناساییعواملمؤثربراحساسدلبستگیدانش­آموزاندر بین دانش آموزان دبیرستان شهر بجنوردصورتگرفتهاست. اینپژوهشازحیثهدف،جزءپژوهش‌هایکاربردیاست<strong>.</strong><br /> <strong>روش‌ها:</strong><strong>‌</strong> در این پژوهش ازروشپژوهشپیمایشیو همبستگیاستفادهشدهاست. دراینراستاازآزمونآماریکولموگراف<strong> – </strong>اسمیرنفجهتتشخیصنرمالبودنتوزیع داده­های پژوهشوازآزمون­هایآماریرگرسیونخطیچندگانهوآزمونهمبستگیپیرسونجهتتعیینرابطهو شدتوجهترابطهبینمتغیرهایمستقلووابستهاستفادهشدهاست.<br /> <strong>یافته‌ها:</strong> یافته­ها نشان می­دهد متغیر حس هویت، بالاترین همبستگی را با میزان احساس­دلبستگی نشان می­دهد. بنابراین میزان احساس­دلبستگی در بین متغیرهای پژوهش در مرحله اول متاثر از میزان احساس هویت و شاخص­های مرتبط با آن می­باشد. دومین متغیر با ضریب همبستگی پیرسون 463/0پیوندهای­اجتماعی است. متغیر حس وابستگی با ضریب 444/0در رتبه سوم قرار دارد که بیشترین همبستگی مربوط به پرسش احساس ­تعلق در دلبستگی است که عدد 500/0 و میانگین 17/3 نمایانگر این موضوع است و کمترین مربوط به دلتنگ ­شدن برای این مکان در احساس دلبستگی است که میانگین31/2 نمایانگر این موضوع است و میانگین <strong> </strong>61/ 2 برای پرسش دل­کندن از این مکان در سه مدرسه است.<br /> <strong>نتیجه‌گیری:</strong> برایناساس37 شاخصدرقالب3 مؤلفهمورد سنجشواقعشدهاست. خلاصهنتایجپژوهشحاکیازآناستمؤلفهحس هویت بهترتیب مهمترینمؤلفه<strong>­</strong>هایکالبدیمؤثربراحساسدلبستگیدانش­آموزاندرفضاهای ­آموزشیهستند.با توجه به ضرایب همبستگی بین خرد شاخص­ها و احساس دلبستگی، به منظور ارتقای دلبستگی در مدرسه استفاده از عناصر و شکل­ها و احجام معماری که مکان را هویتمند نماید تا اینکه حس هویت و در نهایت احساس دلبستگی ارتقا یابد پیشنهاد می­گردد.