سنجش کارکرد یک سیستم کمک آموزشی مبتنی بر تکنولوژی واقعیت افزوده، در آموزش درس تأسیسات مکانیکی ساختمان رشته معماری

Abstract

<strong>پیشینه و اهداف</strong><strong>:</strong> پیشرفت فناوری اطلاعات در زمینه‌ی تکنولوژی‌های قابل حمل، امکان توسعه‌ی "یادگیری همه‌جا حاضر" را مهیا کرده است. یادگیری موبایل (یادگیری حاضر در همه‌جا)، محیط یادگیری جدیدی است که در آن یادگیرنده در سناریویی از دنیای واقعی، با امکان دسترسی به منابع آنلاین، از طریق ابزارهای قابل حمل و شبکه‌های بی‌سیم قرار می‌گیرد. از سوی دیگر، تکنولوژی واقعیت افزوده با قرارگیری در میانه‌ی دنیای واقعی و دنیای مجازی و ایجاد محیطی که در آن اجزای مجازی در یک تعامل پویا با محیط واقعی پیرامون ترکیب شده باشد، به تکمیل دریافت‌های حسی انسان از محیط کمک کرده است. تکنولوژی واقعیت افزوده‌ی قابل حمل، با افزودن اجزای مجازی و اطلاعات به یک موقعیت فیزیکی مشخص، ابزار مناسبی برای افزودن محتوا به بازدیدهای میدانی است. چنین ابزاری می‌تواند با ایجاد موقعیت یادگیری خودکفا برای دانشجویان، فرآیند آموزشی استاد محور و غیر فعّال را به فرآیندی دانشجو محور و فعّال تغییر ‌دهد. محیط یادگیری حاصل از ترکیب دنیای حقیقی و دنیای مجازی در ایجاد یک محیط یادگیری معتبر برای دانشجویان، موثر است. پژوهش‌های متعدّدی کاربرد تکنولوژی‌های مبتنی بر واقعیت افزوده را در زمینه‌های آموزشی مختلف مانند مهندسی، پزشکی، اکولوژی، علوم، هنر، تاریخ و ... مورد بررسی قرار داده‌‌‌اند. این تحقیق، با هدف افزایش کارائی بازدیدهای متداول در آموزش دروس فنی رشته‌ی معماری، ابزاری مبتنی بر تکنولوژی واقعیت افزوده به کار گرفته است.<br /> <strong>روش‌ها:</strong>: این تحقیق از نوع کاربردی بوده و از روش تحقیق کمّی بهره گرفته است. شرکت کنندگان در این آزمایش تعداد 73 نفر از دانشجویان کلاس تأسیسات مکانیکی ساختمان در سال سوم کارشناسی رشته‌ی معماری بودند که بعد از مرحله‌ی اولیه‌ی آموزش تئوری در کلاس و برگزاری پیش آزمون، به گروه آزمایشی (38 نفر) و گروه کنترل (35 نفر) تقسیم شدند. ابزارهای سنجش در این مقاله پیش‌آزمون، پس‌آزمون، پرسشنامه‌ی پیشین و پرسشنامه‌ی پسین بودند. روند اجرای این آزمایش در سه هفته‌ی متوالی در کلاس تأسیسات مکانیکی ساختمان، و در جهت ایجاد محیط یادگیری فعال، انجام گرفته است.<br /> <strong>یافته‌ها:</strong> نتایج حاصل از به‌کارگیری این ابزار از طریق پیش آزمون، آزمون پایانی و نظرسنجی‌ها، نشان داده است که این ابزار کمک آموزشی مجهز شده به تکنولوژی واقعیت افزوده سبب افزایش میزان یادگیری دانشجویان از بازدید میدانی بوده است و در زمینه‌ی ایجاد رضایت از رویکرد یادگیری و کسب اعتبار دانشی بیشتر برای بازدیدهای میدانی، از دیدگاه دانشجویان، نیز موثر بوده است.<br /> <strong>نتیجه‌گیری:</strong> استفاده از تکنولوژی واقعیت افزوده و ایجاد تمرکز بر نکات با اهمیت در بازدیدهای میدانی، فرآیند آموزش و یادگیری را برای دانشجویان کاراتر و خوشایندتر کرده است. از دیدگاه دانشجویان، اعتبار دانشی فعالیت طراحی شده برای گروه آزمایشی، بیشتر از فعالیت طراحی شده برای گروه کنترل بود. ترکیب اطلاعات مربوط به ساختمان در یک نرم افزار ساده و قابل فهم موجب اعتبار دانشی برتر این روش بوده است.