نقش فعالیت‌های گردشگری در توسعۀ خدمات فرهنگی اکوسیستم‌های شهری (مطالعۀ موردی: منطقۀ 3 شهر اصفهان)

Abstract

خدمات فرهنگی اکوسیستم، مزایایی غیرمادی است که انسان از ارتباط با محیط به‌دست می‌آورد؛ بدین‌گونه که انسان ابتدا براساس فرهنگ خود محیط را درک و سپس مزایای مذکور را از آن دریافت می‌کند، اما در حال حاضر به‌دلیل توسعة سریع، نامناسب و کمتر برنامه‌ریزی‌شده، در بیشتر شهرهای کشور از جمله اصفهان، خدمات فرهنگی دریافتی مردم در معرض خطر قرار دارد. از آنجا که گردشگری یکی از فعالیت‌های مؤثر بر فرهنگ، مزایا و خدمات آن است، هدف پژوهش حاضر تعیین میزان تأثیرگذاری عملکرد و فعالیت‌های گردشگری بر توسعة خدمات فرهنگی اکوسیستم (CES) در منطقة تاریخی شهر اصفهان (منطقة 3) است. داده‌های استفاده‌شده از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه) جمع‌آوری و برای تحلیل داده‌ها از روش معادلات ساختاری در محیط نرم‌افزار LISREL استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که درمجموع، فعالیت‌های گردشگری در توسعة CES در منطقة 3 شهر اصفهان نقش مؤثری داشته است؛ البته این تأثیر در ابعاد مختلف یکسان نیست و مؤلفه‌های خدمات فرهنگی اکوسیستم (CES) یعنی حس مکان، تنوع فرهنگی، روابط اجتماعی، ارزش‌های زیباشناختی و سیستم دانش و ارزش‌های آموزشی با درجات متفاوت متأثر از فعالیت‌ها و فرایندهای گردشگری هستند. در میان شاخص‌های نامبرده، قوی‌ترین تأثیرپذیری به مؤلفة ارزش‌های زیباشناختی و ضعیف‌ترین تأثیرپذیری به مؤلفة سیستم دانش و ارزش‌های آموزشی تعلق دارد.