تحلیل مؤلفه‌های تبیین‌کنندة حکمروایی شهری دانش‌بنیان (مطالعه‌ای در کلان‌شهر تبریز)

Abstract

مطالعة حاضر با هدف تحلیل و پیش‌بینی تحقق رویکرد حکمروایی شهری دانش‌بنیان در مدیریت شهری تبریز انجام شده است. هدف فرعی این پژوهش ارزیابی میزان اولویت کاربست شاخص‌های حکمروایی شهری دانش‌بنیان و میزان پیش‌بینی تحقق رویکرد حکمروایی شهری از سوی این شاخص‌ها در مدیریت شهری تبریز است. به‌منظور گردآوری داده‌های توصیفی پژوهش از روش اسنادی با مراجعه به منابع نظری مرجع و معتبر استفاده شده و گردآوری داده‌های تحلیلی نیز به روش پیمایشی و به‌کمک ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. بدین‌منظور به روش دلفی و هدفمند از دیدگاه‌های 50 کارشناس و خبرة مرتبط با موضوع پژوهش برای جمع‌آوری داده‌های کمی و ارزش‌گذاری‌شده در راستای متغیرهای تبیین‌کنندة پژوهش استفاده شده است. ابزار پژوهش برای پیشبرد اهداف و پرسش‌های پژوهش در قالب اولویت‌های برنامه‌ریزی برای کاربست حکمروایی شهری دانش‌بنیان در کلان‌شهر تبریز، مدل تصمیم‌گیری چندمعیارة تاپسیس فازی (FTOPSIS) و به‌منظور پیش‌بینی روند تحقق‌پذیری حکمروایی شهری دانش‌بنیان در کلان‌شهر تبریز مدل تحلیل تشخیص (Discriminant Analyze) است. براساس نتایج پژوهش، شاخص «خلق دانش» با میزان شاخص شباهت 350/0 در شرایط نامناسبی است؛ از این‌رو اولویت بیشتری برای بهبود وضعیت در فرایند مدیریت شهری تبریز از دیدگاه کارشناسان دارد. علاوه‌براین نتایج آمارة تأییدی تحلیل تشخیص نشان می‌دهد براساس آمارة واریانس تبیینی، داده‌ها یا مؤلفه‌های واردشده به مدل پژوهش به میزان 88/0 کیفیت داده‌ها را تبیین می‌کنند که این رقم میزان قابل‌اتکایی است. نکتة بعد این است که نتایج میزان پیش‌بینی تحقق‌پذیری مؤلفه‌ها در مدیریت شهری تبریز رضایت‌بخش نیست. دلیل این مسئله، پایین‌بودن این میزان از 5/0 است که نیمی از درصد پیش‌بینی کلی محسوب می‌ِشود. حتی مناسب‌ترین شاخص، یعنی «به‌روزرسانی و طبقه‌بندی دانش» در این زمینه نیز از این میزان مبنا فاصله دارد. همچنین براساس نتایج مدل تحلیل تشخیص، شاخص «به‌روزرسانی و طبقه‌بندی دانش» با میزان 025/0 لامبدای ویلکز و میزان پیش‌بینی کلی 392/0 بهتر از بقیة شاخص‌ها شرایط تحقق رویکرد حکمروایی شهری دانش‌بنیان را در فرایند مدیریت شهری تبریز پیش‌بینی می‌کند.