پایش روند تغییرات پوشش زمین در شهر کرمانشاه با مدل CA مارکوف

Abstract

برنامه‌ریزی‌های مختلف و توسعة پایدار شهری، مستلزم ارزیابی و پیش‌بینی صحیح مقادیر تغییرات کاربری اراضی نواحی شهری است. همچنین پایش تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و پیش‌بینی این تغییرات با مدل‌سازی و اتخاذ سیاست‌های مدیریتی مؤثر، در راستای برنامه‌ریزی مطلوب شهری قرار دارد. هدف این پژوهش، پایش، شبیه‌سازی و پیش‌بینی گسترش شهر کرمانشاه با ترکیب مدل سلول خودکار، زنجیره‌ای مارکوف و رگرسیون لجستیک است. با این هدف نخست نقشه‌های کلاس‌های پوشش زمین کرمانشاه با استفاده از تصاویر چندزمانة ماهواره‌ای لندست سال‌های 1985، 2000 و 2013 تهیه، سپس صحت‌سنجی نقشه‌ها و آشکارسازی تغییرات انجام شده است. آشکارسازی تغییرات دورة اول (2000- 1985) و دورة دوم (2013- 2000) نشان می‌دهد که در سه دهة اخیر نواحی شهری به مقدار 6541 هکتار افزایش داشته است. براساس این تغییرات و انتخاب 7 معیار مؤثر در رشد و توسعة شهر، مدل‌سازی پتانسیل تبدیل کاربری برای سال 2013، با استفاده از روش رگرسیون لجستیک انجام شد. درادامه، برای کالیبره‌کردن مدل CA مارکوف، نقشة کاربری سال 2013 استفاده شد سپس با روش زنجیرة مارکوف برآورد احتمال میزان تغییرات و توزیع مکانی آن‌ها برای سال 2026، و نقشة کلاس‌های پوشش زمین برای چشم‌انداز 2026 با مدل زنجیرة CA مارکوف پیش‌بینی شد. نتایج آن هم نشان می‌دهد که به ترتیب مقدار زیادی از مساحت کلاس‌های مناطق کوهستانی، پوشش گیاهی، صخره‌ای و سطوح آبی به کاربری شهری تبدیل خواهند شد.