بررسی الگوهای رشد کالبدی شهر ارومیه و ارائه یک الگوی بهینه به‌منظور افزایش فشردگی

Abstract

یکی از موضوعات حیاتی قرن بیست‌ویکم برای دانشمندان شهری در ارتباط با پایداری شهر، نوع فرم شهر (فشردگی یا پراکنش) و حومه‌نشینی است. درنتیجه، آگاهی از فرم فضایی و شکل شهر نقشی مهم در میزان موفقیت برنامه‌ریزان شهری دارد و به بهبود محیط‌های شهری کمک شایانی می‌کند. الگوی رشد شهر از آنجاکه با یکی از محدودترین منابع در دسترس انسان یعنی زمین سروکار دارد، از موضوع‌های مهم در برنامه‌ریزی شهری و یکی از معیارهای اساسی در توسعة پایدار شهری است. هدف از انجام‌دادن پژوهش حاضر، بررسی وضعیت تراکم و فشردگی شهری در ارومیه و روند رشد و توسعة فیزیکی شهر است تا با استفاده از نتایج آن بتوان به راهبرد و الگویی مناسب برای توسعة آیندة شهر دست یافت. بدین‌منظور از مدل‌های هلدرن، آنتروپی شانون و درجة تجمع برای بررسی روند توسعة شهر استفاده شده است. نتایج نشان داد شهر ارومیه به‌صورت افقی و پراکنده توسعه پیدا کرده است؛ بنابراین، سیاست اختلاط کاربری‌ها به‌عنوان یکی از راه‌های فشرده‌سازی شهری پیشنهاد می‌شود. برای بررسی وضعیت تنوع و اختلاط کاربری‌ها نیز از مدل تعیین تنوع اتکینسون استفاده شده است که با توجه به این شاخص منطقة 4 در بهترین و منطقة 3 در بدترین وضعیت قرار گرفته ‌است.