تحلیل و بررسی تأثیر بیلبوردهای تبلیغاتی بر منظر شهری شهر لاهیجان، بر مبنای ضوابط و مقررات پیشنهادی سامان‌دهی تابلوهای شهری در ایران با روش تحلیل سوات (SWOT)

Abstract

امروزه در ایران و بیشتر نقاط جهان، منظر خیابان‌ها و مراکز فعال شهرها از بیلبوردهای تبلیغاتی رنگارنگ و مختلف پوشیده شده است، تا آنجا که برخی از متخصصان این فراوانی و تنوع را نوعی آشفتگی و آلودگی بصری به شمار آورده‌اند. در حقیقت، وجود تابلوهای آگهی، به‌ویژه بیلبوردهای تبلیغاتی لازمۀ زندگی شهری است و جلوگیری از آلودگی بصری ناشی از تبلیغات و حاکمیت زیبایی در منظر شهرها نیز ضرورت دارد؛ لازمۀ حاکمیت زیبایی نیز برخورداری از قانون و قواعد مدون است. هدف این پژوهش شناسایی تأثیر بیلبوردهای تبلیغاتی بر منظر شهری لاهیجان است و در انجام آن از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بهره گرفته ‌‌شده ‌‌است. در این پژوهش، ابتدا مفاهیم و تعاریف اولیۀ منظر و تبلیغات بررسی شده است؛ در ادامه، مجموعه‌ای از معیارها و شاخص‌ها در ارتباط با تبلیغات و منظر شهری در قالب جداولی استخراج گردید؛ سپس از طریق مشاهده و جمع‌آوری اطلاعات، به روش میدانی (مصاحبه، برداشت اطلاعات میدانی و عکس‌برداری و استفاده از سر‌شماری‌ها) شاخص‌ها با وضع موجود مقایسه شدند. پس از آن، نقاط قوت و ضعف موجود در منظر شهر لاهیجان که به دلیل وجود بیلبوردهای تبلیغاتی ایجاد شده ‌است، با روش SWOT، بررسی شد. در انتها، این نتیجه حاصل شد که بیلبوردهای تبلیغاتی لاهیجان با اینکه در بیشتر موارد استانداردها و شاخص‌ها را رعایت کرده‌اند، به علت نصب در مکان نامناسب، عدم رعایت استاندارد مشخصات فیزیکی، عدم رعایت استاندارد حریم تابلوهای تبلیغاتی و نورپردازی نامناسب و کم‌توجهی به زمینۀ فرهنگی و تاریخی، مطلوبیت بصری لازم را ندارند، در نتیجه ضرورت دارد در این زمینه اصلاحاتی صورت پذیرد. به منظور انجام این اصلاحات، در این پژوهش رویکرد تدوین ضوابط عام کمی و کیفی و ارائۀ الگوها و نمونه‌های مناسب مطرح و پیشنهادهایی برای طراحی و سامان‌دهی بیلبوردهای تبلیغاتی شهر لاهیجان ارائه شد.