بررسی تأثیر ظرفیت مکانی بر دلبستگی به مکان از منظر گروه نوجوان در شهر تهران

Abstract

این مقاله به بررسی تأثیر ظرفیت مکانی بر دلبستگی به مکان در منتخبی از محلات شهر تهران اختصاص دارد. روش این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی بوده است و داده‌های مورد نیاز با استفاده از توزیع 475 پرسش‌نامه و مطالعات میدانی و نیز مصاحبه‌های حضوری با نوجوانان در ردۀ سنی 12 تا 16 سال از محلات الهیه، نارمک، هاشمی و یافت‌آباد که به روش طبقه‌ای سیستماتیک انتخاب شده بودند، به‌دست آمد. هدف کلی پژوهش حاضر، تعیین روابط علی میان مؤلفه‌های ظرفیت‌های مکانی بر شاخص دلبستگی به مکان و تبیین معناداری یا عدم معناداری آنها در محلات منتخب است. بدین منظور از آزمون پارامتریکF و نیز آزمون Tukey استفاده شد. در تمام متغیرهایِ شاخص ظرفیت مکانی بین محله‌های تحت بررسی تفاوت معنادار وجود داشت. نتایج آزمون Tukey نشان می‌دهد محلۀ هاشمی کمترین میزان ظرفیت مکانی را در بین محله‌ها دارا است و بیشترین ظرفیت مکانی متعلق به محلۀ الهیه است. برای سنجش رابطۀ دو متغیر، ضریب همبستگی پیرسون به‌کار گرفته شد و برای بررسی تأثیر مؤلفه‌های متغیر مستقل (ظرفیت مکانی) بر متغیر وابسته (دلبستگی به محله) از تحلیل رگرسیون چندگانه به روش Stepwise استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می‌دهد بین سه مؤلفۀ ظرفیت مکانی (ادراک محیط، امکانات محله و ویژگی‌های زیست‌محیطی) که در معادلۀ رگرسیون باقی مانده‌اند، با متغیر دلبستگی به محله همبستگی چندگانۀ قوی برقرار است. در مجموع سه مؤلفۀ ظرفیت مکانی حدود 37 درصد از واریانس متغیر دلبستگی به محله را تبیین می‌کنند که با توجه به توزیع F، همۀ ضرایب همبستگی و ضرایب تبیین معنادار بوده و قابل تعمیم به جامعۀ آماری کل است.