بررسی مقایسه ای اثر سان اگز و سبز مالاشیت در پیشگیری و درمان آلودگی قارچی تخم قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss)

Abstract

خسارت مستقیم ناشی از عارضه قارچ زدگی تخم های ماهیان قزل آلا در مرحله تکثیر مصنوعی با توجه به ارزش اقتصادی تخم قزل آلا قابل توجه است و البته خسارات غیر مستقیم که ناشی از بروز مشکلات زیست محیطی و راهیابی مواد دارویی و شیمیایی آلاینده به چرخه طبیعت و افزون بر آن مشکلات مربوط به بهداشت عمومی جامعه و سلامت مصرف کنندگان نهایی محصولات آبزی پروری است قابل محاسبه نیست. اگرچه استفاده از مالاشیت گرین تا مدت ها به عنوان یک ترکیب موثر در کنترل آلودگی های قارچی، باکتریایی و انگلی آبزیان بویژه در دوران انکوباسیون تخم قزل آلا مطرح بوده است، ولی به دلیل روشن شدن اثرات و عوارض سوء آن بر روی انسان و انواع آبزیان، از جمله کاهش قدرت باروری، سرطان زایی و جهش زایی، حدود بیش از دو دهه است که استفاده از آن در اغلب نقاط دنیا منع شده است. اثرات سوء زیست محیطی ناشی از استفاده مکرر از آلاینده های شیمیایی در کارگاه های تکثیر و پرورش آبزیان، توجه و علاقه فزاینده ای را برای پیدا کردن جایگزین های مناسب ایجاد کرده است. در این تحقیق، سان اگز به عنوان ماده شیمیایی در کنترل آلودگی های قارچی تخم های قزل آلای رنگین کمان مورد آزمایش قرار گرفت و با نتایج حاصل از سبز مالاشیت که به طور معمول برای ضدعفونی کردن تخم های ماهی به کار می رود، مقایسه شد. تخم قزل آلا از ابتدای زمان تلقیح به مدت 18 روز مورد ضدعفونی قرار گرفتند. آزمایش در قالب 2 تیمار شامل 1) مالاشیت گرین و 2) محلول سان اگز بود که هر تیمار حاوی 3 تراف با 3 سینی در هر تراف بود، مقدار تخم در هر سینی 650 گرم و مقدار ماده مالاشیت گرین و سان اگز جهت ضدعفونی روزانه به ترتیب برابر با 50 گرم و 20 گرم بود. نتایج حاصله نشان داد که میزان تلفات تخم تا مرحله چشم زدگی، در گروه مالاشیت گرین به طور معنی داری بیشتر از گروه سان اگز می باشد (p0.05). نتایج به دست آمده نشان داد که محلول ضدعفونی کننده سان اگز نه تنها از نظر بهداشتی و آلودگی های زیست محیطی خطری ندارد، بلکه به سبب بی بو و بدون رنگ بودن کار با آن راحت تر می باشد.