کاربرد روش‌های زیست مولکولی در تشخیص کرم‌ها و آلودگی‌های کرمی ایران

Abstract

خلاصه به دنبال جهانی شدن علم و علمی شدن جهان شاهد هستیم که علوم مختلف در عرصه ظهور با یکدیگر ارتباطی تنگاتنگ پیدا کرده‌اند. ریاضیات به یاری پزشکی مدرن و فیزیک به کمک نجوم آمده‌اند، علوم زیست مولکولی به همراه ریاضیات محض و رایانه، پایه‌گذار تحقیقات نوین شده‌اند. در ایران مطالعات نسبتاً جامعی در زمینه تشخیص اجرام عفو‌نت‌زا از جمله انگل‌ها بر اساس ریخت‌شناسی آنها صورت گرفته است؛ ولی استفاده از بیولوژی مولکولی دوره نو جوانی‌اش را می‌گذراند، شاید به همین جهت در نوشتار حاضر برای توجه دادن علاقه‌مندان بویژه محققان جوان، نتایج مطالعات انجام گرفته در زمینه تشخیص آلودگی‌های انگلی کرمی در ایران معرفی شده است و برای آگاهی بیشتر از این رشته، مختصری هم در رابطه با چگونگی دستیا‌بی به بانک ژن و دیگر پایگاه‌های مرتبط توضیحاتی ارائه شده است. یکی از نتایج این مطالعات، معرفی چندین سویه برای اکینوکوکوس گرانولوزوس بوده است. از دیگر کاربردهای روش‌های مولکولی در ایران باید به بیان پروتئین‌های نوترکیب بعنوان آنتی‌ژن و واکسن اشاره کرد؛ همچنین مشخص شده است که علی‌رغم وجودگونه‌هایی از فاسیولا با ریخت‌شناسی متفاوت با دو گونه فاسیولا هپاتیکا و فاسیولا ژیگانتیکا، همه آنها ساختار ژنی مشابهی دارند. مقایسه وضعیت ژنومی گونژیلونما پولکروم گاو در ایران و ژاپن که برای اولین بار در دنیا صورت گرفت، نشان داد در دو نمونه ترادف نوکلئوتیدی rDNA جز ناحیه ITS1 با یکدیگر یکسان هستند. مطالعات انجام گرفته در مورد دیکروسلیوم نشخوارکنندگان حاکی از وجود تنو ع ژنی در این انگل است. بررسی‌های زیست مولکولی نشان داده است که ژن ‌بتا توبولین همونکوس کونتورتوس دستخوش پلی‌مورفیسم شده است و این نماتود در برخی از گوسفندان شوشتر از استان خوزستان نسبت به بنزیمیدازول ها مقاوم است، اگرچه مطالعات بعدی با استفاده از روش هضم آنزیمی (PCR-RFLP) حاکی از عدم وجود چنین مقاومتی بوده است. لذا هدف از مطالعه پیش‌ رو آشنایی اولیه پژوهشگران جوان در مورد دسترسی به پایگاه‌های داده‌ها و معرفی مطالعات انجام شده در ایران در زمینه شناسایی کرم‌ها و مقاومت دارویی آنها در برابر داروهای ضد کرمی با استفاده از روش‌های زیست مولکولی بوده است.