آیا دیدنِ نغمه‌های موسیقایی ممکن است؟

Abstract

این مقاله نخستین مقاله‌ای است که با هدف آشتی‌دادن موسیقی‌دانان ایرانی با مفاهیم فیزیکی حاکم بر پدیده‌های موسیقایی می‌نویسم. در این مقاله به یک نغمه‌ یا نت ‌پرداخته می‌شود. نغمه کوچک‌ترین واحد تشکیل‌دهنده‌ی یک قطعه‌ی موسیقی است. نغمه‌ی بیش‌تر سازها نغمه‌های مرکبی هستند که می‌توان آن‌ها را متشکل از نغمه‌های ساده‌‌ای به‌نام هماهنگ‌ها تصور کرد. در این مقاله نشان داده خواهد شد که چگونه به‌کمک ریاضیات و فیزیک می‌شود هماهنگ‌های یک نغمه‌ی مرکب را دید و از این نمایش تصویری برای مطالعه‌ی دیداری، و نه شنیداری موسیقی استفاده کرد. در این مقاله، تلاش شده است چند اصطلاح فیزیکی پایه‌ای به نام‌های بسامد[i]، طول‌موج، دوره‌ی گردش، حوزه‌ی زمان، حوزه‌ی بسامد، و هماهنگ توضیح داده شود. به نغمه‌ی ساده‌ی یک دیاپازون پرداخته، و نشان داده خواهد شد که اهمیت آن چیست و چگونه می‌توان نغمه‌ی مرکب سازهای دیگر را، دست‌کم در عالم نظر، با ترکیب نغمه‌های ساده‌ی چند دیاپازون ساخت. مفهوم حوزه‌ی بسامد و هماهنگ‌ها روشن، و نشان داده می‌شود نغمه‌های مشابه سازهای مختلف چه تفاوتی باهم دارند؛ و بالاخره سه مشخصه‌ی مهم صدا به‌نام‌های بلندا[ii]، نواک، و شیوش معرفی خواهد شد.<br /> <br clear="all" /><br /> <br /> [i]. Fundamental بسامدپایه:<br /> <br /> <br /> [ii]. Loudness