بررسی گرایش به باروری و عوامل اجتماعی مرتبط با آن (مطالعه موردی زنان متأهل 50-15 ساله ساکن شهر تبریز)

Abstract

ایران به عنوان کشوری در حال انتقال از لحاظ ساخت سنی و سطح توسعه­ای، طی دهه­های اخیر کاهش باروری سریعی را تجربه کرده است. باروری و فرزندآوری در جمعیت­های انسانی با دو جنبه زیستی و اجتماعی در ارتباط است. هدف از انجام این مطالعه شناسایی عوامل اجتماعی مرتبط با گرایش به باروری است. با روش تحقیق پیمایش، اطلاعات مورد نیاز از 460 زن متاهل 50-15 ساله شهر تبریز به روش نمونه‌گیری خوشه­ای چند مرحله­ای به دست آمده است. نتایج بدست‌آمده از تحلیل­های دو متغیره و چند متغیره نشان دادند، باورهای مذهبی مهمترین عامل در گرایش به باروری زنان است. بطوریکه با توجه به یافته­های حاصل از رگرسیون چند متغیره، باورهای مذهبی با 21 درصد بیشترین سهم را در میزان گرایش به باروری زنان دارد و در مجموع 30 درصد گرایش به باروری توسط متغیرهای باورهای مذهبی، فرزند ایده­آل، سرمایه اجتماعی، مدت اقامت در شهر تبریز و پایگاه اجتماعی تبیین می­شود. در تحلیل مسیر، متغیر سن زن بیش­ترین اثر و متغیر پایگاه اجتماعی کم­ترین اثر را بر میزان گرایش به باروری زنان دارد. در نهایت می­توان نظریه­های بونگارت، نوتشتاین، رانگ و بکر، و نیز نظریه­های پایگاه اجتماعی، باورهای مذهبی و سرمایه اجتماعی را جهت تبیین رابطه عوامل اجتماعی با میزان گرایش به باروری مناسب دانست.