بررسی و مقایسه فراوانی و الگوی پراکنش گونه‌های میوه‌ای در جنگل‌های مدیریت شده و مدیریت نشده (مطالعه موردی: جنگل‌های سری 7 نیرنگ- نوشهر)

Abstract

یکی از اجزای اصلی اکوسیستم‌های جنگلی گونه‌های میوه‌ای هستند که به‌دلیل نقش‌های اکوسیستمی مهمی که دارند برنامه‌ریزی و مدیریت برای حفظ این گونه‌ها یکی از اهداف اصلی و تاکید شده سازمان‌های حفاظت جهانی است. بنابراین با توجه به اهمیت زیاد گونه‌های میوه‌ای از جنبه‌های مختلف اکولوژیک و اقتصادی، تحقیق حاضر با هدف بررسی و مقایسه گونه‌های میوه‌ای در جنگل‌های مدیریت شده و مدیریت نشده در جنگل‌های سری 7 نیرنگ نوشهر انجام شد. بدین منظور دو منطقه مدیریت شده و مدیریت نشده به‌ترتیب با مساحت 51 هکتار و 40 هکتار با شرایط فیزیوگرافی تقریباً مشابه انتخاب و سپس آماربرداری صددرصد از کلیه درختان میوه‌ای به‌همراه ثبت موقعیت مکانی این درختان در منطقه صورت گرفت. همچنین برخی مشخصه‌های مربوط به این گونه‌ها مانند نوع و فراوانی آنها برداشت شد. برای دست‌یابی به الگوی مکانی گونه‌ها از تابع K رایپلی استفاده شد و فرض تصادفی بودن الگوی پراکنش گونه‌ها با استفاده از آزمون مونت‌کارلو مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که گونه‌های ولیک، خرمندی، ازگیل، آلوچه و انجیر در منطقه مورد بررسی وجود دارند؛ به‌طوری که فراوانی گونه خرمندی و ولیک در هر دو منطقه زیاد بوده، اما فراوانی خرمندی در منطقه مدیریت نشده در مقایسه با <br />منطقه مدیریت شده بیشتر است. همچنین الگوی پراکنش مکانی گونه‌های میوه‌ای در هر دو منطقه خوشه‌ای است، اما ساختار خوشه‌ای بودن در دو منطقه متفاوت است. فراوانی کمتر گونه خرمندی در منطقه مدیریت شده در مقایسه با منطقه مدیریت نشده ناشی از برداشت این گونه توسط روستاییان حاشیه جنگل می‌باشد که با اعمال مدیریت در جنگل موردنظر الگوی خوشه‌ای در فواصل نزدیک (8 تا 15 متر) افزایش پیدا کرده است. همچنین ساختار دوم الگوی خوشه‌ای در فواصل بیشتری (30 تا 50 متر) شکل می‌گیرد که شدت کمتری دارد و به نظر می‌رسد که خوشه اول در محدوده حفره‌های زادآوری قرار دارد.