ارزیابی قابلیت تصاویر IKONOSدر تهیه نقشه¬ پوشش سبز شهری

Abstract

تصاویر ماهواره‌ای با توان تفکیک مکانی بالا همانند IKONOS می‌توانند اطلاعات مفیدی را برای مدیریت بهتر منابع زمینی تولید نمایند. برای اثبات این کارآیی لازم است تا پژوهش‌هایی در موضوع‌های مختلف انجام شود. در این پژوهش جهت ارزیابی کاربرد تصاویر ماهواره IKONOS در تهیه نقشه نوع پوشش سبز شهری، از تصاویر چند طیفی و پانکروماتیک ماهوارهIKONOS سال 1384 منطقه یک تهران استفاده شد. پس از بررسی کیفیت داده‌ها، تصاویر به روش چند جمله¬ای و با استفاده از نقاط کنترل زمینی و مدل رقومی ارتفاع با میانگین خطای ریشه مربعات کمتر از 2/0 پیکسل تصحیح هندسی شدند. ادغام تصاویر چند طیفی با تصویر پانکروماتیک با استفاده از تکنیک مولفه¬های اصلی انجام گرفت. شاخص‌های معروف گیاهی نظیر NDVI، VI، GNDVI و TNDVI از طریق نسبت‌گیری باندها ایجاد گردیدند. با توجه به بازدیدهای زمینی، منطقه مورد مطالعه به 4 طبقه غیرجنگل، پهن¬برگ، سوزنی‌برگ و چمن تقسیم شد. برای هر کلاسه تعدادی نقاط تعلیمی (20 درصد) و واقعیت زمینی (80 درصد) با استفاده از سیستم موقعیت¬یاب جهانی و عکس¬های هوایی جمع¬آوری گردید. پس از انتخاب نمونه‌های تعلیمی از طریق معیارهای تفکیک واگرایی مناسب¬ترین مجموعه 4 باندی به‌عنوان مناسب‌ترین باندهای لازم برای طبقه¬بندی انتخاب شدند. طبقه¬بندی به روش نظارت شده با استفاده الگوریتم حداکثر احتمال و روی مناسب¬ترین باندها صورت گرفت. برای هر طبقه تعداد زیادی نقاط به‌عنوان نقاط واقعیت زمینی با استفاده از سیستم GPS جمع آوری گردیدند. ارزیابی صحت نتایج طبقه‌بندی با استفاده از نقاط کنترل زمینی صورت گرفت. نتایج ارزیابی صحت نشان داد که میزان صحت کلی و ضریب کاپا به‌ترتیب 87 درصد و 80/0 می‌باشد. با توجه به نتایج به‌دست آمده طبقات غیرجنگل، پهن¬برگ، سوزنی¬برگ و چمن به‌ترتیب 59 درصد، 17 درصد، 23 درصد و 1 درصد سطح منطقه را به خود اختصاص داده¬اند. بر اساس نتایج این پژوهش می¬توان نتیجه گرفت که داده¬های ماهواره IKONOS با انتخاب باندهای مناسب جهت تهیه نقشه پوشش سبز اراضی و نقشه¬ گستره جنگل¬های شهری دارای کارآیی مناسبی می¬باشند و از آن می¬توان به‌عنوان ابزاری مناسب در مدیریت و برنامه-ریزی بهینه پوشش سبز شهری در دوره¬های مختلف زمانی استفاده نمود.