تاثیرکودهای پتاسیمی بر گیاه‌پالایی سرب و کادمیوم در یک خاک آلوده توسط اسطوخودوس(L. Lavendula Officnalis

Abstract

ااستفاده از گیاهان داروئی برای پالایش خاک‌های آلوده به فلزات سنگین راهکاری اقتصادی، ارزان و موثر می‌باشد. جابجایی گسترده مواد طبیعی و آلاینده‌ها به قسمت‌های مختلف زیست محیطی (خاک، آب زیر زمینی و اتمسفر) فشار شدیدی بر توانایی خودپالایی خاک وارد نموده است.تجمع آلاینده‌ها هم برای انسان و هم اکوسیستم در معرض آن موجب نگرانی شده است. در میان آلاینده ها، فلزات سنگین به دلیل غیر قابل تجزیه بودن وآثار زیانبار فیزیولوژیک بر جانداران حتی در غلظت‌های کم، اهمیتی ویژه دارند. سرب و کادمیم از جمله فلزات سنگینی هستند که از منابع و مصارف گوناگون به آب، خاک، گیاه و نهایتا به زنجیره غذایی انسان و حیوانات راه می یابند و خسارتهایی جدی به بار می آورند. لذا، انجام پژوهش‌هایی در راستای پالایش این عناصر از محیط زیست ضروری است. روشهایی مختلف برای پالایش خاک های آلوده وجود دارد که عمدتا بسیار گران و پر هزینه بوده و به این دلیل استفاده از روشهای کم هزینه تر برای رفع آلودگی خاکهای آلوده می‌تواند به پالایش و استفاده بهینه از این اراضی کمک نماید. یکی از روشهای نوین و کم هزینه برای پالایش خاکهای آلوده، استفاده از گیاهان ((Phytoremediation می باشد. گیاه پالایی یک تکنولوژی در حال ظهور است که با بهره گیری از گیاهان و سپس میکروارگانیسم‌های موجود در ریزوسفر برای حذف کردن، تغییر دادن یا محدود کردن مواد شیمیایی سمی در خاک، رسوبات، آبهای زیرزمینی، آبهای سطحی و حتی اتمسفر استفاده می شود. هدف از این تحقیق بررسی اثرات منابع مختلف پتاسیم بر غلظت کادمیم و سرب و ارتقای گیاه‌پالایی آن توسط گیاه اسطوخودوس(Lavendula Officnalis L.) است.این آزمایش بر پایه طرح بلوک کاملاٌ تصادفی با سه تکرار و پنج تیمار شامل کلریدکادمیوم در دو سطح صفر و 15میلی‌گرم در کیلو‌گرم خاک، نیترات سرب در دو سطح صفر و 100میلی‌گرم در کیلوگرم خاک، سولفات پتاسیم، نیترات پتاسیم و کلرید پتاسیم هر یک در سه سطح صفر، 55 و 110میلی‌گرم پتاسیم در کیلوگرم خاک اجرا شد.نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که کودهای پتاسیمی اثر معنی داری بر غلظت سرب و کادمیم در اندام هوایی و ریشه گیاه داشتند. همچنین بر طبق نتایج این پژوهش بیشترین مقدار غلظت کادمیم در اندام هوایی(1/ 2 میلی گرم در کیلوگرم وزن خشک گیاه) و ریشه(63/1 میلی‌گرم در کیلوگرم وزن خشک گیاه) با مصرف 110 میلی‌گرم در کیلوگرم کلرید پتاسیم بدست آمد. بیشترین مقدار غلظت سرب در ریشه(1/9 میلی‌گرم در کیلوگرم وزن خشک گیاه) در سطح 110 میلی‌گرم در کیلوگرم هر یک از تیمارهای کلرید پتاسیم و سولفات پتاسیم حاصل شد.این نتایج نشان دهنده توانایی زیاد گیاه اسطوخودوس برای جذب عناصر سنگین از خاک‌های آلوده است. تجمع بیشتر کادمیم و سرب در ریشه اسطوخدوس نسبت به اندام هوایی از یافته های دیگر این پژوهش بود.