بررسی و آشکارسازی اثر گرمایش جهانی بر تغییرات روند دمای خاک و برآورد آن با روش همبستگی رگرسیونی (مطالعه موردی: کرمان)

Abstract

آشکارسازی تغییراقلیم از نظر آماری فرایندی است برای نمایان‌سازی تغییرات معنی‌داری که نتوان آن‌ها را به تغییرات طبیعی ربط داد. انرژی گرمایی نهفته در ژرفای خاک می‌تواند در آشکارسازی تغییرات اقلیمی نقش مهمی بازی کند. بنابراین، هدف این پژوهش پر کردن شکاف در داده‌ها، توسعه یک مجموعه از داده‌های دمای خاک از داده‌های هوا و بررسی اقلیمی تغییرات روند دمای خاک و تأثیر گرمایش جهانی بر آن می‌باشد. برای این پژوهش از داده‌های بارندگی و ابرناکی سالانه، داده‌های روزانه دمای هوا، و داده‌های دمای عمق‌های مختلف خاک (5، 10، 20، 30، 50 و 100 سانتی‌متری) در ایستگاه همدیدی (سینوپتیک) شهر کرمان، برای دوره آماری سال‌های 1951 تا 2009 میلادی، استفاده شد. برای بررسی روند دماها از روش‌های پارامتری پیرسون و تحلیل رگرسیونی و روش‌های ناپارامتری اسپیرمن و من کندال استفاده شد. یافته‌های این پژوهش بیانگر این است که روش ناپارامتری من‌کندال نسبت به دیگر روش‌ها از دقت بیشتری برخوردار است. روند میانگین دمای هوای سالانه، و روند میانگین دمای فصل‌های بهار، تابستان و پاییز افزایشی و بسیار معنی‌دار (01/0 ≥ p) است. همچنین میانگین‌های دمای خاک سالانه و فصل‌های تابستان و پاییز دارای روندی افزایشی و بسیار معنی‌دار (01/0 ≥ p) است. این یافته‌ها همچنین گویای روندی کاهشی و معنی‌دار (05/0 ≥ p) در ابرناکی و بارندگی ایستگاه همدیدی کرمان می‌باشد. از یافته‌های این پژوهش نتیجه گرفته می‌شود که روند گرمایی ایستگاه همدیدی کرمان از روند گرمایش جهانی پیروی می‌کند و دمای خاک نیز می‌تواند چنین روندی را آشکار سازد.