امکان سنجی فنی و اقتصادی جمع‌آوری آب باران از سطح بام ساختمان‌ها (مطالعه موردی:دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان)

Abstract

کمبود آب شیرین در بعضی مناطق بحرانی جدی است. یکی از روش‌های کاهش اتکاء به منابع آب معمول، جمع‌‌‌آوری آب باران است. این مقاله به تحقیقی در خصوص روش‌های امکان‌سنجی اجرای سامانه جمع‌آوری آب باران از ‌بام ساختمان‌های دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان می‌پردازد. در آن از تجزیه و تحلیل بیلان آب در پردیس‌های دانشگاه، ارزیابی کیفی و میکروبیولوژیکی آب باران در چند نمونه از آب جمع‌آوری شده از ‌بام‌های مختلف و نیز برای بررسی توجیه اقتصادی از تجزیه و تحلیل نسبت عایدی به هزینه استفاده شده است. نتایج محاسبه بیلان آبی نشان داد که جمع‌آوری آب باران به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای حتی در ماه‌های خشک میزان تکیه بر منابع آب شیرین شهری را کاهش می‌دهد. نتایج بررسی پارامترهای کیفیت شیمیایی و میکروبیولوژیک، لزوم توجه دقیق‌تر به آلودگی‌های احتمالی آب، به‌دلیل وجود عوامل بیماری‌زا به‌ویژه کلیفرم‌ها و ای‌کولی برای مصرف شرب را نشان می‌دهد. لذا، لازم است در سامانه‌های جمع‌‌آوری آب باران به نصب فیلتر و انحراف‌دهنده اولیه توجه خاص شود. تجزیه و تحلیل نسبت عایدی به هزینه نشان می‌دهد که در منطقه مورد مطالعه، احداث سامانه یاد شده توجیه اقتصادی دارد، اگرچه این نسبت در بخشی از افق برنامه‌ریزی 20 ساله برای گزینه‌های قیمت‌گذاری بر مبنای بهای آب شهری گرگان (نرخ یارانه‌ای) کمتر از یک می‌باشد. این مقاله توجه سیاستگذاران و مدیران منابع آب شهری نسبت به دانش و راه‌حل‌های منطبق بر محیط زیست در راستای معرفی و استفاده از منابع آبی مختلف را افزایش می‌دهد، تا زمینه‌ساز تأمین اعتبار لازم و توجه کافی در برنامه‌ریزی‌ها و سیاستگذاری‌ها باشد.