اثر محلول‌پاشی اسید هیومیک بر عملکرد و انتقال عناصر غذایی به دانه گندم در شرایط تنش خشکی

Abstract

این آزمایش با هدف بررسی اثر­بخشی اسید هیومیک بر عملکرد دانه و انتقال عناصر غذایی به دانه گندم در شرایط تنش خشکی به­صورت کرت­های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران واقع در شهرستان ورامین اجرا گردید. عامل اصلی شامل سه سطح آبیاری معمول، تنش خفیف (انجام شش نوبت آبیاری و حذف آب آخر) و تنش شدید (انجـام پنج نوبت آبیاری و حذف دو آب آخر)، و عامل فرعی شامل چهار سطح محلول­پاشی اسید هیومیک (آب خالص، محلول­پاشی با اسید هیومیک با غلظت 200، 400 و 600 میلی­گرم بر لیتر)، بود. نتایج نشان داد که به جز صفات ارتفاع بوته و طول پدانکل سایر صفات مورد اندازه گیری تحت تاثیر تنش قرار­گرفتند. برای هر دو سطح تیمار تنش، کاهش معنی­داری در عملکرد دانه گندم مشاهده شد. کاهش عملکرد دانه برای تیمار تنش خفیف معادل4/15% و برای تیمار تنش شدید معادل 96/30% در مقایسه با تیمار آبیاری معمول بود. محلول­پاشی اسید هیومیک سبب افزایش سرعت رشد و تولید برگ در گیاه و تسریع در دستیابی به حداکثر شاخص سطح برگ شد. با وجود افزایش عملکرد دانه در هر سه غلظت اسید هیومیک، این افزایش تنها در غلظت 600 میلی­گرم در لیتر معنی­دار بود. مصرف اسید هیومیک، خصوصیات کیفی دانه گندم را بهبود بخشید. درصد پروتئین و درصد فسفر دانه در اثر محلول­پاشی اسید هیومیک افـزایش معنـی­داری داشت. برازش معادلـه پلی­نومیال درجه دوم برای روند تغییرات شاخص سطح برگ در سطوح محلول­پاشی و نیز رژیم­های مختلف آبیاری نشان داد که برای غلظت­های بالا­تر محلول­پاشی و شرایط آبیاری معمول، حداکثر شاخص سطح برگ در مدت زمان کم­تر و در مقادیر بالا­تری حاصل گردید. این آزمایش نشان داد که محلول­پاشی اسید هیومیک در شرایط آبیاری معمول موجب افزایش عملکرد اقتصادی و بهبود کیفیت دانه گندم شد. <strong> </strong>