بررسی اندیشۀ مادّی گرایی در شعر احمد شاملو

Abstract

<strong>هم‌زمان با مشروطیت، اندیشة مادی گرایی در آثار برخی از اندیشمندان آن </strong><strong>روزگار، </strong><strong>مانند میرزا ملکم خان و...، راه یافت و بعد‌‌ از وقوع انقلاب کمونیستی در شوروی، این اندیشه‌ با آرمان خواهی روشنفکران ایران در بارة آزادی و عدالت همراه گشت. با نفوذ حزب توده در ایران، اندیشة مادی‌گرا به عنوان تفکّری مترقّی، در میان شاعران رواج بیشتری یافت. اندیشة مادی‌گرا، پیوند انسان را با دین، کم رنگ ساخته و اندیشه‌های غیرالهی برگرفته از اومانیسم، مارکسیسم و اگزیستانسیالیسم را جایگزین آن می کند. مهم‌ترین شاخص این نوع اندیشه را می‌توان درنوع نگاه و باور شاعران به خدا‌، دین، انسان، طبیعت، جامعه، دیالکتیک تاریخی، ناامیدی و پوچ‌گرایی دانست.</strong><strong>احمد شاملو (1304-1379) شاعر و ادیب معاصر، اندیشة مادی‌گرایی را در اشعارخود بیان کرده است.</strong><strong>افق انتظارِ غالب در شعر شاملو از نوع افق انتظار مادی است. در اندیشة او زنجیرۀ تکامل، دیالکتیک ماده و روح</strong><strong> </strong><strong> به</strong><strong> </strong><strong>دیالکتیک انسان، طبیعت، تناسخ و...</strong><strong> </strong><strong>شکل گرفته و جایگزین اندیشۀ خداباور شده است.</strong>