کتاب الضعفاء ابن عضائری یکی از منابع علم رجال است. بیشتر آراء این کتاب، با مشهور دیگر کتب رجالی شیعه در تعارض و اختلاف است. این امر از دیرباز مناقشاتی را در خصوص ابن غضائری و اثر وی پدید آورده است. عامل اصلی این ...

عصمت حضرت آدم(ع) یکی از موضوعات چالشی در علوم تفسیر و کلام است به گونه‌ای که ظاهر آیات و روایات برای برخی موجب این تصور گردیده که حضرت آدم(ع) در زمان بی‌توجهی به نهی از شجره، معصیت کرده و از عصمت برخوردار نبوده است. این ...

برخی از زنان و مردان در نحوه پوشش ظاهر، رفتارها و گفتار خود طوری عمل می­کنند که سبب می­شوند طرف مقابل تحریک شده و به سمت گناه کشیده شود و گاهی اوقات نیز سبب ارتکاب حدود الهی مثل زنا و سایر جرائم منافی عفت شود. حال ...

سوره‌های صف و جمعه، چهارمین و پنجمین سوره از سُوَر هفتگانه مسبّحات است. از میان هفت سوره مسبّحات، تنها همین دو سوره تتابع داشته‌اند. این دو سوره به لحاظ محتوایی دارای مضامین مأنوس و مشترک زیادی است که می‌توان آن‌ها ...

از آنجا که مسائل مالی از جمله مهم­ترین مسائل در هر جامعه است که رشد فردی و اجتماعی افراد در گرو نظام‌مند بودن آن است و از سوی دیگر، هر انسانی بر مبنای باورها و ج ...

خلافت الهی انسان از منظر فریقین در سه حوزه اصلی بحث ‌برانگیز بوده است که عبارت‌اند از: 1. منظور از خلیفه و مستخلفٌ‌­عنه، 2. مصداق یا مصادیق خلیفه، 3.­ شئون مختلف خلیفه. تبیین هرکدام از موارد پیش‌گفته در مسأله خلافت، دارای ...

رویداد «توحید مصاحف» در عهد عثمان از مسلّمات تاریخی است که به­رغم پذیرش آن از سوی محقّقان اسلامی، از خرده­گیری­ها و عیب­جویی­های مستشرقان مصون نمانده ­است. این گروه با استناد به دلایلی همچون حذف بخش­هایی از قرآن توسّط ...

خانواده، هستة طبیعی و سنگ‌بنای اجتماع بشری است. قرآن و کتب آسمانی به این واحد پراهمیّت، عنایت خاص داشته و شیوه‌های تحکیم آن را به طرق مختلف متذکّر شده­اند. یکی از تعابیر قرآن در این باب، تعبیر «میثاق غلیظ» است که ترکیبی ...

استعارة تأویلی در معنایی که در این مقاله برای اوّلین بار در حوزة نظریه‌پردازی ادبی مطرح می‌شود، دارای انواع و مراتبی است که برخاسته از معانی کاربردی تأویل در علوم قرآنی می‌باشد. در این مقاله به یکی از مراتب آن به ...

خاورشناسان بر این باورند که قصۀ اصحاب کهف در قرآن همان داستان هفت خفتۀ اِفِسوس است که پیامبر اکرم(ص) آن را از مسیحیانِ گمراهی که اطرافش بوده­اند، آموخته است. آنگاه این داستان را با جدیت، به پیروانش تعلیم داد و سرچشمه­اش ...

اهل‌ بیت (ع)، مفسران واقعی کلام وحی هستند و روایات ایشان الگویی برای آموزش شیوه صحیح تفسیر قرآن و استخراج اصول تفسیری است. ازآنجاکه تفسیرِ همه آیات قرآن از سوی معصومان در دست نیست، الگو گرفتن از مبانی و اصول تفسیری ...

ملا محسن فیض کاشانی (د. 1091ق)، یکی از شخصیت‌های مهم و اثرگذار در علوم اسلامی و به‌ویژه مباحث اخلاقی و حدیثی شیعه امامیه است. ازجمله تألیفات ارزشمند وی، کتاب المحجة البیضاء است که ...

بحران، رویدادی غیرمنتظره و ناخوشایند است که مشکلاتی را بر جامعه تحمیل کرده و به حالتی حاد و بی‌ثبات برای افراد و یا جامعه تبدیل می‌شود و رفع آن، نیازمند اقداماتی اساسی است. در تاریخ امامت شیعی، سال‌های 203 تا 260 هجری قمری ...

نوشتار حاضر می‌کوشد اعتبار روایات موسوم به «آیة رجم» را بررسی نماید. این روایات مدّعی‌اند آیه‌ای در قرآن مبنی بر حکم سنگسار پیرمرد و پیرزن وجود داشته است: «إذَا زَنَی الشَیخُ والشَیخَةُ ...

دریکی از منابع روایی امامیّه دوره میانی خبری یافت میشود که بر تطیّر‌‌ علی (ع) به طلحه در هنگامه بیعت ایشان دلالت دارد. برای اعتبارسنجی محتوای این خبر، موضوع محوری آن یعنی نحس‌انگاری افراد به معیارهای قرآن، سنّت صحیحه و ...

هدف: به رغم تاکید روایات طبی بر شام خوردن و نهی از ترک آن‌‌، برخی پزشکان بر این باور بودند که خوردن شام پیامدهای ناگواری چون ایجاد بیماری‌های چشمی‌‌، دردهای گوش‌‌، خارش بدن‌‌، قولنج و مشکلات عصبی را در پی دارد. اعتبارسنجی ...

سنت به مثابه یکی از مصادر اصیل اسلام، بعضی مبیّن قرآن و برخی دیگر مکمل آن می‌دانند. بر اساس دیدگاه مشهور و غالب، قرآن و سنت در کنار هم، مرجع و منبع امور دینی محسوب می‌شوند. با این ‌وجود، تعدادی از محدثان اهل سنت ...

هر نظریه‌پردازی علمی بدون شک متأثر از مسائل محیطی و پیرامونی علم یا همان الگوواره‌ها است. اگر بخواهیم به مسائل اعجاز قرآن و ریشه‌شناسی نظریات مربوط به آن ژرف‌تر بنگریم، می‌توانیم از حوزه‌های بین‌رشته‌ای مانند تاریخ و فلسفه‌ ...

مرجعیّت قرآن کریم از تعابیر نوظهور حوزه مطالعات تفسیری به شمار می‌آید که ضمنِ وفاق اکثری بر اصل آن، رویکردهای متفاوتی درباره آن وجود دارد.این پژوهش درصدد است با روش تحلیل محتوای کیفی در استخراج مضامین و مقوله‌ها از بیانات ...

تمام گزاره­های قرآن کریم دارای مفهومی هدف­دار هستند. این گزاره­ها در موضوع­های مختلف، دارای نظم هستند و با یک­دیگر ارتباط دارند؛ به گونه­ای که می­توانند علاوه بر رسیدن به اهداف خود، طرحی جامع را برای گرایش روحی به ...