نظریه‌پردازی و اسلامی‌سازی نظریه‌های علوم انسانی

Abstract

<em><span style="text-decoration: underline;">هدف:</span></em> بومی‌سازی نظریه‌ها برای کاربست آنها در شرایط خاص و فرهنگهای گوناگون ضرورت دارد. این موضوع به ویژه در جوامع دینی به دلیل اقتضائات مکتب، اهمیت دوچندان دارد. بر همین مبنا، اسلامی‌سازی نظریه‌ها در علوم انسانی را می‌توان هم عامل تکامل و پویایی جامعۀ اسلامی دانست و هم راه تحقق آنها. <em><span style="text-decoration: underline;">روش:</span></em> در این پژوهش از روش تحلیلی توصیفی که در گروه پژوهشهای نظری است، استفاده شده است. <em><span style="text-decoration: underline;">یافته‌ها:</span></em> اسلامی‌سازی نظریات و معارف، تنها نظریه‌پردازی جدید بر مبنای اسلام نیست، بلکه تعامل، هماهنگی و انطباق نظریه‌ها با اسلام و مقررات آن از یک سو و با شرایط جامعه از سوی دیگر، از ارکان مهم اسلامی‌سازی به ویژه در عرصۀ نظریه‌های علوم انسانی به طور کلی است که به نفی کلی آنها نمی‌انجامد، بلکه به بازسازی و انطباق با مقتضیات اسلام و شرایط خودی منجر می‌شود. <em><span style="text-decoration: underline;">نتیجه‌گیری:</span></em> در این پژوهش درمی‌یابیم که آنچه ما در بارۀ جهان می‌آموزیم، فقط با اسلامی کردن نظریه‌ها و نظریه‌پردازی بومی است که هم می‌تواند واجد کارایی و مطلوبیت برای ایران ما باشد و هم با آموزه‌های فرهنگ ایرانی- اسلامی انطباق داشته باشد. بعلاوه نظریه‌پردازی دینی(اسلامی) در علوم انسانی در هر جامعه‌ای معطوف به مجموعه‌ای از مفاهیم در هم پیچیده و ساختارمند است که کلّیت فرهنگ، سیاست و اجتماع را در بر می‌گیرد. در این راستا، موضع ما بر مبنای نگرش مبتنی بر اعتدال و فضیلت‌مندی و انطباق با سنتهای فرهنگی ایرانی- اسلامی، در راستای ساختن دانش مطلوب است.