تحلیل و بررسی دیدگاه نقیب العطاس درباره اسلامی‌سازی علوم اجتماعی

Abstract

<em><span style="text-decoration: underline;">هدف:</span></em> «محمدنقیب العطاس» یکی از موافقان و نظریه‌پردازان ایدۀ اسلامی‌سازی دانش در نیمۀ دوم قرن بیستم است. هدف این پژوهش، گزارش و ارزیابی فرایند تحقق علوم اجتماعی اسلامی از دیدگاه عطاس است. <em><span style="text-decoration: underline;">روش:</span></em> در گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و در بررسی آن از روش تحلیل فلسفی استفاده شده است. <em><span style="text-decoration: underline;">یافته‌ها: </span></em> 1. دیدگاه عطاس تنها شامل تهذیب و تکمیل علوم موجود نیست، بلکه در بر دارندۀ دو مرحلۀ تهذیب و تکمیل علوم موجود و تولید علوم جدید بر اساس مبانی و روش‌شناسی اسلامی است. 2. روش‌شناسی تحقق علوم اجتماعی اسلامی در اندیشۀ وی، شامل استفاده از روش ترکیبی(اجتهادی، شهودی، عقلی و تجربی)، اسلامی‌سازی زبان و به کارگیری روشهای تفسیر و تأویل در مطالعۀ پدیده‌های طبیعی و انسانی است.<em> <span style="text-decoration: underline;">نتیجه</span></em><em><span style="text-decoration: underline;">‌‌</span></em><em><span style="text-decoration: underline;">گیری:</span></em> الگوی علم دینی عطاس، هر چند درصدد اسلامی‌سازی در سطح مبانی و روش‌شناسی علوم است و از این رو، بسیاری از اشکالات منتقدان بر وی وارد نیست؛ اما دارای نقاط ابهام فراوانی است. آسیبهای روش‌شناسی وی نیز عبارتند از: مبهم و غیر شفاف بودن استفاده از روش ترکیبی آسیب؛ تکیۀ بیش از اندازه بر نقش اسلامی‌سازی زبان برای تحقق علوم اسلامی؛ مناسب مباحث فلسفی و عرفانی بودن روش تأویلی و کارایی نداشتن برای تولید معرفت علمی. <br />