تحلیل مولفه های موثر بر کاهش قاچاق کالا در مناطق مرزی با رویکرد تحلیل عاملی نمونه موردی: استان کردستان

Abstract

پدیده قاچاق کالا در کشور ما، علاوه بر آثار سوء اقتصادی به عنوان یک چالش اقتصادی - اجتماعی، حایز اهمیت است. امروزه این پدیده علاوه بر این‏که به عنوان یک تهدید جدی بر سر راه تجارت آزاد است،هزینه‌های زیادی نیز بر بدنه اقتصادی کشور تحمیل می‌کند. هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل مولفه‌های اقتصادی و اجتماعی موثر بر کاهش قاچاق کالا در مناطق مرزی استان کردستان می‌باشد. روش پژوهش حاضر، روش اسنادی و پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق، تمام کارشناسان اداره‏ها دولتی مرتبط با قاچاق کالا و ارز استان‌ کردستان می‌باشد که بدین منظور تعداد 55 نفر انتخاب شدند. سنجش میزان سهم مؤلفه‌های اجتماعی و اقتصادی از طریق تعداد 15 متغیر اجتماعی و 14 متغیر اقتصادی بوده است. با استفاده از چرخش واریماکس در تحلیل عاملی، متغیرهای اجتماعی به 4 عامل و متغیرهای اقتصادی به 3 عامل تقلیل یافت. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد در مولفه‌های اجتماعی، عامل‌ سرمایه انسانی در اولویت نخست، عامل‌های آموزش، مشارکت و کیفیت زندگی در اولویت‌های بعدی و در مولفه‌های اقتصادی، عامل سرمایه‌گذاری اقتصادی در اولویت نخست، سرمایه مالی و عامل بازرگانی در اولویت‌های بعدی برای برنامه‌ریزی قرار دارند. بنابراین بهره‌برداری از منابع معدنی و کشاورزی شهرهای مرزی با استفاده از نیروی کار محلی، برای توسعه صادرات، گسترش فعالیت‌های کشاورزی با استفاده از امکانات طبیعی کشاورزی و نیروهای انسانی بومی شهرهای مرزی برای ایجاد صنایع تبدیلی وابسته به محصو‏ل‏های کشاورزی و ایجاد زمینه مناسب برای بهره‌مندی از خلاقیت و نوآوری جوانان در کارآفرینی و بنگاه‌های زود بازده پیشنهاد می‌شود.