حذف هم‌خوان پایانی در گفتار فارسی‏زبانان در مناطق تهران و شهرری: رویکردی اجتماعی‌ ـ زبانی براساس نظریه بازیل برنشتاین

Abstract

زبان پدیده‌ای است اجتماعی و هر زبان گوناگونی‌ها و تنوعاتی گسترده دارد که به سبک‌ها و گونه‌های اجتماعی متفاوت اشاره دارند. پژوهش حاضر به مقدار حذف هم‏خوان پایانی کلمات در بین دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع اول ابتدایی شهرری و نیز شهر تهران پرداخته و در واقع گونه زبانی دانش‌آموزان دو طبقه اجتماعی پایین و بالای شهر را بررسی کرده است. در این شاخص برای تعیین طبقه اجتماعی از عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و عواملی مانند محل سکونت، تحصیلات و شغل والدین استفاده شده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی در یک جامعة آماری شامل 200 دانش‏آموز دختر و پسر از دو منطقه جنوب و شمال شهر تهران انجام شده‌ است. در این پژوهش، متغیرهای مستقل طبقه اجتماعی و جنسیت‏اند و متغیر وابسته متغیر زبانی است و تمام مباحث برپایه نظریه بازیل برنشتاین است. داده‌های پژوهش با استفاده از پرسش‏نامه‌ای 60 سئوالی گردآوری و با استفاده از آزمون لون (Leven )، t و آمار توصیفی تحلیل کمّی و کیفی شد. نتایج این پژوهش حاکی از آن هستند که در تمام موارد حذف‌های پایانی دانش‌آموزان مناطق پایین شهر بیش از دانش‌آموزان مناطق بالای شهر بوده و به‌طور کلی پسران(هر دو منطقه) بیش از دختران(هر دو منطقه) عمل حذف را انجام می‏دهند.