تحلیل گفتمان پیکره‌-‌بنیاد ترانه های فارسی

Abstract

هدف مقالۀ حاضر تحلیل و مقایسۀ ترانه­های فارسی موسیقی پاپ است. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است و چارچوب تحلیل الگوی بیکر (2006) می­باشد که مبتنی بر تلفیق دو حیطۀ تحلیل گفتمان و زبان­شناسی پیکره­-بنیاد است. متغیرهای مستقل پژوهش ژانر ترانه، جنسیت ترانه­سرا و زمان ترانه و متغیرهای وابسته تفاوت­های واژگانی می­باشند. فرضیه­های پژوهش به این شرح هستند: ژانر ترانه تأثیر معناداری بر انتخاب­های واژگانی در ترانه­های فارسی دارد، جنسیت ترانه­سرا بر انتخاب­های واژگانی ترانه­های فارسی تأثیر معنی­داری دارد. تعلق ترانه به دوران پیش یا پس از انقلاب بر انتخاب­های واژگانی ترانه­های فارسی تأثیر معنی­داری دارد. جامعۀ آماری کلیه ترانه­های فارسی موسیقی پاپ در دو ژانر اجتماعی و عاشقانه است و حجم نمونه پیکره­ای متشکل از 1000 ترانه می باشد که با استفاده از نرم‌افزار تحلیل پیکره‌ای ورداسمیت و نیز نرم­افزار آماری SPSS تحلیل شده است. نتایج نشان می‌دهند که ترانه‌های عاشقانه و اجتماعی به لحاظ واژه‌های پربسامد، کلیدواژه‌ها و باهم‌آیی‌ها تفاوت معناداری با یکدیگر دارند. جنسیت ترانه­سرا بر گزینش­های واژگانی تأثیر معناداری دارد. بررسی واژگانی ترانه­های پیش و پس از انقلاب حکایت از معناداری تأثیر متغیر زمان ترانه بر واژه­های دو پیکره دارد. بنابراین هر سه فرضیه تأیید می­شود.