اخلاق و آداب سخن‌دانی در اندرزنامه‌های فارسی میانه

Abstract

سخن و آداب آن از موضوعاتی است که در متون ادبی و اندرزنامه‌های فارسی میانه همواره به آن توجه شده است. برای بیان آداب سخن‌دانی و اهمیت آن در متون این دوره می‌توان آن‌ها را به چند موضوع کلی تقسیم‌بندی کرد. در این گزارش، ابتدا در مقدمه‌ای کوتاه به اهمیت سخن در ادبیات ایران باستان پرداخته شد؛ سپس آداب سخن‌دانی در متون ادبی و اندرزنامه‌های فارسی میانه در قالب موضوعات «راست‌گویی و دوری از دروغ»، «با اندیشه سخن‌گفتن»، «میانه‌روی در گفتار»، «سنجش زمان و سخن»، «نرمی و ادب در گفتار» و غیره بررسی شد. در این نوشتار، همچنین سعی شده است برخی از این اصطلاحات در متون نظم و نثر فارسی و نیز برخی از گویش‌ها بررسی شود.