گاهِ رَپیتوین، زمان آرمانی در دین مزدیسنی

Abstract

ایزد رَپیتْوین یکی از ایزدان بسیار مهم دین زرتشتی است. این ایزد موکل بخشی از زمان است که آن را «گاه ‌رَپیتوین» می‌نامند. گاه‌ رَپیتوین در اساطیر زرتشتی بیان‌گر کیفیتی از زمان است که می‌توان آن‌ را وضیعت آرمانی نامید. این گاه هم لحظة آغازین آفرینش است و هم لحظة انجامین رستاخیز؛ و هم لحظه‌ای است که سودرسانان موعود (سوشیانت‌ها) ظهور می‌کنند. نماد این‌جهانی گاه ‌رَپیتوین، هنگام ظهر و یکی از بخش‌های پنج‌گانة روز است. اسطورة ایزد رَپیتوین در مناسک زرتشتی بازتابی روشن و شگفت به‌جای گذاشته ‌است. برای بدرقة او در آغاز زمستان بزرگ، صد روز پیش از بازگشت او به روی زمین و نیز اول فروردین، که هنگام بازگشت دوبارة اوست، آیین‌هایی برای این ایزد برگزار می‌شود. مراسم رَپیتوین در اول فروردین را می‌توان جشن بزرگ‌داشت هفتمین آفرینش یعنی جشن پیدایش آتش نامید. «جشن‌ سده»، که به پیشواز بازگشت رَپیتوین می‌رود و به مناسبت کشف آتش برگزار می‌شود، و دیگر نیایش‌ها و آیین‌های مربوط به ایزد رَپیتوین این نظریه را تقویت می‌کنند.