تحول - hu̯ ایرانی باستان در گویش‌های ایرانی

Abstract

خوشۀ همخوانی hu̯– ایرانی باستان در گویش‌های ایرانی به شکل‌های مختلفی تحول یافته است. در این مقاله، پس از شرح مختصر پیشینۀ تحول hu̯– ایرانی باستان در زبان‌های ایرانی دورۀ باستان و ایرانی میانۀ غربی، چگونگی تحول آن در گویش‌های نو شمال غربی و جنوب غربی بررسی شده است. hu̯– ایرانی باستان به پنج صورت تحول یافته و دو روند کلی را پیموده است: روند نخست: hu̯– > xw– > x– > h–، روند دوم: hu̯– > wh– >w– > f– . گویش‌های شمال غربی روند یکسانی را نشان نمی‌دهند و، در آنها، هر دو روند تحول و هر پنج دگرگونی اصلی را می‌بینیم. اما در گویش‌های جنوب غربی هماهنگی بیشتری دیده می‌شود و همۀ این گویش‌ها روند نخست تحول را پیموده‌اند. در پایان این مقاله، گویش‌های ایرانی، بر اساس نوع تحول hu̯– ایرانی باستان در آنها، دسته بندی شده‌اند.