انتساب تأدیه به یکی از چند دین در حقوق مدنی ایران، فرانسه و فقه امامیه

Abstract

ایفاء، یکی از اسباب سقوط تعهد است. در مبحث ایفاء این سؤال مطرح می‌شود که اگر شخصی به دیگری دیون متعددی داشته باشد و مالی را که در مقام ایفاء تعهد به بستانکار می‌دهد، به‌اندازه‌ای نیست که باعث برائت ذمۀ او نسبت به همۀ دیون او شود، موضوع پرداختی برای سقوط کدام دین منظور می‌شود؟ مادۀ 282 قانون مدنی به اجمال به این سؤال پاسخ داده است و اختیار انتساب پرداخت را به مدیون داده است. اما این ماده به این سؤال پاسخ نمی‌دهد، اگر مدیون به هنگام ایفاء از اختیار انتساب استفاده نکند، موضوع پرداختی، بابت کدام دین منظور می‌شود؟ اجمال مادۀ مزبور باعث اختلاف‌نظر حقوق‌دانان شده است. منشأ مادۀ 282 قانون مدنی ایران، مادۀ 1253 قانون مدنی فرانسه است. البته در قانون مدنی فرانسه قانون‌گذارطی مادۀ مزبور و چند مادۀ دیگر به تفصیل حکم قضیه را روشن کرده است. لذا در این نوشتار به تحلیل دیدگاه‌های حقوق‌دانان داخلی و تطبیق آن با حقوق مدنی فرانسه پرداخته‌ایم.