بیمه عمر مانده بدهکار: ابزاری نوین برای توثیق مطالبات

Abstract

ناکارآمدی نظام توثیق اموال در کشور ما باعث شده است نویسندگان حقوقی به معرفی راهکارهای جایگزین توثیق اموال بپردازند تا از این طریق نارسایی‏های نظام حاکم بر رهن تا اندازه‎ای جبران شود. یکی از این روش‎ها که البته هنوز در کشور ما رواج فراوانی ندارد، استفاده از نهاد بیمه عمر مانده بدهکار است. این نهاد در قوانین فعلی آورده نشده و نیز شرایط و احکام آن مشخص نگردیده است؛ لذا شناخت این نهاد و شرایط و احکام آن می‎تواند به رواج بیشتر آن کمک نماید. نهاد بیمه عمر مانده بدهکار در واقع حدّ فاصل بیمه‌های اشخاص و بیمه‎های اموال است و خصوصیاتی از هر دو نهاد را در خود دارد؛ لیکن این نهاد دارای ویژگی‎های خاصی است که آن ‎را از بیمه‎های زندگی، متمایز و به بیمه‎های اموال نزدیک می‎کند. در این بیمه انتقال خطر عدم پرداخت وام به بیمه‎گر منتقل می‎شود و در ازای آن وام‎دهنده به‌ عنوان ذینفع بیمه تعیین می‎شود. در این نهاد برخلاف سایر بیمه‎های زندگی، سرمایه سیر نزولی دارد و تابعی از مانده بدهکاری اعتبارگیرنده است، پرداخت حق بیمه اجباری است و نیز ذینفع پس از تعیین قابل عزل نیست. با عنایت به کارآیی این نهاد از حیث پوشش ریسک عدم بازپرداخت تسهیلات و نیز مطلوبیت این نهاد برای متقاضیان أخذ تسهیلات، لازم است قوانین ناظر بر حوزه وثایق بانکی و نیز قراردادهای اعطای تسهیلات در راستای رواج بیشتر این نهاد مورد اصلاح قرار گیرند.