بررسی تلمیح و اقتباس مضامین قرآنی و احادیث نبوی در مثنوی نه‌سپهر امیرخسرو دهلوی

Abstract

قرآن برای مسلمانان همواره سرچشمۀ الهام و بزرگ‌ترین مکتب برای پرورش مؤمنان و جویندگان حقیقت بوده است. ظاهر و باطن قرآن سرشار از زیبایی‌ها و رازهایی است که به فراخور استعداد و فهم متوسلان بدان، رخ می‌نماید. عارفان و شاعران، برای بیان یافته‌های خود، از کلام قرآن شاهدانی آورده‌اند که جلوۀ آن در آیینۀ سخن تماشایی است. امیرخسرو دهلوی شاعر عارف‌مسلک پارسی‌گوی سرزمین هند یکی از کسانی است که شعر او، با الهام از قرآن، ارزش والایی یافته است. بررسی پرتوها و اشارات قرآنی در <em>مثنوی نه‌سپهر</em> او کمک می‌کند تا روند شکل‌گیری زبان اشارات قرآنی در ادب فارسی را بهتر بشناسیم، به‌ویژه اینکه او از مسلمانان پارسی­گوی در شبه‌قارۀ هند بوده است و به یکی از سلسله‌های بزرگ صوفیه، یعنی طریقۀ چشتیه، منسوب است. این مقاله با هدف معرفی ابعاد قرآنی این اثر و آشنایی علاقه‌مندان با آثار ادبی الهام‌گرفته از وحی الهی و احادیث نبوی فراهم آمده است.