بررسی و تحلیل ساختار و محتوای اشعار کتاب های فارسی دوره دبستان

Abstract

<strong>توجه به ساختار و محتوای کتاب­های درسی با توجه به ویژگی­های روان شناختی و رشد کودک از اهمیت زیادی برخوردار است. اشعار مربوط به حوزه کودک باید متناسب با ویژگی­های روان شناختی آن­ها باشد و محتوای شعر نیز با ساحت اندیشه و فضای فکری کودک هماهنگ باشد. هدف این پژوهش بررسی ساختار و محتوای اشعار کتاب­های فارسی دوره ابتدایی است. بررسی محتوای اشعار، قالب، وزن، جنسیت و دوره شاعر (کلاسیک یا معاصر) از مهم­ترین مولفه­های این پژوهش است. روش تحقیق به صورت توصیف و تحلیل متون درسی و روش گردآوری اطلاعات، اسنادی و کتابخانه­ای است. نتایج پژوهش نشان داد که در انتخاب اشعار، قالب، وزن و جنسیت شاعران متناسب­ با دوره­های شش­گانه دبستان و ویژگی­های رشد کودک دقت و توجه چندانی نشده است. موضوعات اغلب در دوره­های دبستان تکرار شده­اند. قالب چهارپاره بیشترین کاربرد را در اشعار مورد نظر داشته است. هر چه به سال­های اخر دبستان نزدیک می­شویم، از قالب­های تازه و نو نیمایی کمتر استفاده می­شود. با توجه به رشد ذهنی کودک و افزایش دایره واژگانی او در دوره اخر دبستان (پنجم و ششم) می­توان از قالب­های نیمایی و ترانه بیشتر استفاده کرد. بیشترین استفاده از شاعران معاصر در دوره اول ابتدایی یعنی پایه اول تا سوم است و هر چه به پایان دوره نزدیک می­شویم از تعداد شاعران معاصر کاسته می­شود. کودکان سال­های آخر دبستان توانایی خوانش و درک مطالب و محتوای متون کهن را دارند.</strong>