کاربرد کودهای زیستی حاوی ریزجانداران آزادزی تثبیت کننده نیتروژن در کشاورزی

Abstract

تثبیت زیستی نیتروژن اتمسفری (N₂) پدیده­ای انحصاری است که توسط گروه خاصی از ریزجانداران پروکاریوت به نام دی ازوتروف­ها و توسط سیستم آنزیمی نیتروژناژ آنها انجام می­شود. این گروه شامل باکتری­ها، اکتینومیست­ها و سیانوباکتری­ها می­باشند. سیستم­های تثبیت نیتروژن شامل همزیستی، همیاری و آزادزی می­باشند. در سیستم آزادزی، بدون نیاز به حمایت گیاه، تثبیت نیتروژنانجام می شود. ازتوباکتر به عنوان اولین دی­ازوتروف آزادزی بیش از یک قرن پیش کشف شد. حدود نیم قرن پیش این باکتری در کشاورزی به عنوان مایه تلقیح استفاده شد. امروزه در برخی کشورها مقادیر فراوانی از انواع باکتری­های دی­ازوتروف به عنوان مایه تلقیح مصرف می­شود. در ایران نیز چند سالی است تولید برخی از این فرآورده­ها آغاز شده است. حامل­های مناسب برای تهیه مایه تلقیح باکتری­های آزادزی شامل برخی مواد آلی و معدنی شامل تورب، پرلیت، زغال چوب، سبوس، ملاس نیشکر و سایر موارد مشابه می باشند. جمعیت موجود در مایه تلقیح معمولا به صورت تعداد ریزجانداران در میلی­لیتر یا گرم مایه تلقیح گزارش و برای مقدار معینی بذر یا در مقیاس هکتار توصیه می­شوند. کاربرد این مایه تلقیح­ها به صورت مصرف خاکی، بذر مال، آغشته کردن نهال، یا کاربرد در منطقه ریشه درخت می باشد. ایجاد رابطه همزیستی تثبیت نیتروژن در غیر لگوم ها بویژه در غلات مهمترین چشم انداز آینده در این زمینه است. انجام تحقیقات بنیادی بر روی تثبیت نیتروژن در غلات مهمترین پیشنهادی است که در این رابطه می توان ارائه نمود.