مروری بر تحقیقات کاربرد کودهای دامی دراراضی کشاورزی ایران

Abstract

کودهای دامی از دو جنبه اهمیت دارند. اول جنبه بهداشتی آن برای دام و انسان و جنبه بکارگیری آنها یعنوان سوخت و انرژی، غذای دام و کود حائز اهمیت می باشد. در گذشته به دلایل مختلف از جمله مدیریت توام کشت و کار با دامداری، محدود بودن تعداد دام در دامداریها و نبود کودهای شیمیایی از کودهای دامی استفاده بهینه می گردید. به عبارت دیگر بین ورود و خروج عناصر در حوزه مورد عمل تعادل وجود داشت. به تدریج با رواج کودهای شیمیایی، سهولت مصرف و تاثیرات سریع آنها، مصرف کودهای دامی کمرنگ­تر گردید. با بروز محدودیت­های کود شیمیایی از لحاظ قیمت، تامین و درک درست اثرات ویژه کودهای دامی که فراتر از کودهای شیمیایی می­باشد، مجددا مصرف کودهای دامی و طیور مورد توجه قرار گرفت. در این پژوهش مطالعات انجام شده داخلی در ارتباط با اثرات کودهای دامی در حاصلخیزی خاک مورد بررسی قرار گرفت. بخش عمده ای از تحقیقات گذشته بر روی اثرات کودهای دامی بر عملکرد محصولات مختلف و اثرات آن بر ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و زیستی را مورد بررسی قرار داده اند.در این مطالعات تعیین مقدار مورد نیاز، زمان و نحوه مصرف آنها سهم قابل توجهی را در بر دارد. یکی از چالشها برای تحقیقات در آینده، افزایش کارائی استفاده از کودهای دامی برای تامین عناصرغذایی است. اگرچه تعیین مقدار تامین عناصر غذایی از منبع کود دامی در مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک از اولویت خاصی برخوردار است، اما بخشی که غالبا مغفول می­ماند بخش جمع­آوری، انتقال و تاحدودی فرآوری تا مصرف آنها با هدف افزایش کارائی و حفظ عناصر غذایی قابل استفاده گیاه می باشد.این موضوع، لزوم انجام تحقیقات و بررسی­های کارشناسی محققان علوم خاک و علوم دامی برای انتخاب بهترین گزینه های مدیریتی کودهای دامی را نشان می­دهد. این امر علاوه بر لحاظ نمودن منافع ذی نفعان در سطوح مختلف، به دلیل کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، کنترل آلودگی آب و خاک، رضایت علاقمندان به محیط زیست را نیز به همراه خواهد داشت.