بررسی تأثیر فراز‌ و ‌فرود قدرت خان‌های بختیاری در تحولات سیاسی و اجتماعی ایالت فارس (1327-1331ق)

Abstract

پس از فتح تهران، برای نخستین بار خان‌های بختیاری از جایگاه رهبران ایل، به عالی‌ترین مراتب قدرتِ اجرایی و دولتی دست یافتند. رسیدن خان‌های بختیاری به قدرت در دولت‌های پس از مشروطۀ دوم با فراز و فرودهایی همراه بود که تأثیرات و پیامدهایی در سراسر کشور به‌ویژه در ایالت فارس داشت. در این پژوهش بر آن هستیم که با تکیه بر منابع و اسناد و با روش توصیفی، تحلیلی و اسنادی، به این پرسش پاسخ دهیم که: نوسان قدرت خان‌های بختیاری چه تأثیری بر روند تحولات و رویدادهای ایالت فارس طی سال­های 1327 تا 1331ق داشت؟ فرضیۀ اصلی در این پژوهش این است که موقعیت خان‌های بختیاری در دولت­های مشروطۀ دوم به‌عنوان متغیری مؤثر، بر معادلات قدرت و شرایط سیاسی و اجتماعی فارس تأثیر گذاشت. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که رویدادهای فارس طی سال­های 1327 تا 1331ق به‌شدت تحت‌تأثیر دخالت خان‌های بختیاری بود که سبب بی­ثباتی و درگیری میان نیروهای سیاسی و در نتیجۀ آن ورود نیروهای انگلیس به ایالت فارس شد. سرانجام با افول قدرت خان­های بختیاری در دولت، آرامش نسبی و توازن قدرت به ایالت فارس بازگشت.