بررسی تاریخی فعالیت‌های اقتصادی یهودیان همدان در روزگار قاجار

Abstract

همدان از دیرباز میزبان اقوام و پیروان ادیان مختلف بوده است، که یهودیان یکی از آنان به شمار می‌روند. موقعیت جغرافیایی و اقتصادی همدان و قرار گرفتن آن بر سر راه بازرگانی بین‌النهرین، سبب گردید که یهودیان در دوره‌ی قاجار این شهر را مرکز فعالیت‌های اقتصادی خود در غرب ایران قرار دهند. تراکم جمعیت و آزادی نسبی یهودیان در همدان در دوره‌ی قاجار باعث گردید که آنان در فعالیت‌های اقتصادی، مانند بازرگانی با بین‌النهرین، پزشکی و عتیقه‌فروشی، به پیشرفت‌های قابل توجهی دست یابند؛ گرچه این فعالیت‌ها پیوسته تحت تأثیر چگونگی روابطشان با اکثریت مسلمان و وقایع بین‌المللی، مانند جنگ جهانی اول، قرار داشت. <br />نگارندگان ، با رویکردی تاریخی و با تکیه بر منابع کلاسیک، سفرنامه‌ها و اسناد، کوشیده‌اند ضمن بررسی اجمالی اوضاع اجتماعی یهودیان در همدان، به طور خاص، به فعالیت‌های اقتصادی آنان در دوره‌ی قاجار و تأثیر آن بر جایگاه اجتماعی‌شان بپردازند. این پژوهش بر اساس تحلیل داده‌های تاریخی انجام شده است.