بررسی ارتباط گواه‌نمایی زبانی با شخصیت‌پردازی در فیلم‌نامه: با استناد به فیلم‌نامه جدایی نادر از سیمین

Abstract

گواه‌نمایی که در مطالعات جدید دو کارکرد اصلی معرفی منبع خبر و تأثیر گوینده بر مخاطب را در تحلیل‌های زبانی دربرمی‌گیرد، در تعریف اولیه تنها مشتمل بر رمزگذاری ساختارهای زبانی برای معرفی منبع خبر است (آیخنوالد، 2004: 3). با این‌که زبان فارسی دارای گواه‌نمایی دستوری نیست اما همچون بسیاری از زبان‌های دنیا مفهوم گواه‌نمایی را به‌واسطۀ ساختارهای دیگر زبانی بروز می‌دهد. ‌ازاین‌رو می‌توان آن را از عوامل متنی و گفتمانی مهم درنظر ‌گرفت. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل ساختارهای گواه‌نمای فیلم فارسی است. در این راستا الگوهای گواه نمایی 56 بخش گفتاری از فیلم نامه با الگوهای ساختاری گواه نما در زبان فارسی مقایسه گردیدو نتایج پژوهش حاکی از این است که در گفتمان فیلم، انواع گواه‌نمای مستقیم (دیداری) و غیرمستقیم (استنباطی، استدلالی، حدس و گمان و گزارش) در قالب ساختارهای متنوع زبانی مانند ویژگی‌های فعل، واژه‌ها، نشانگرها، عبارات اضافی و ساختارهای وجه‌نما بروز می‌یابد. بررسی کمی و کیفی گواه‌نماهای زبانی فیلم‌نامه، اطلاعات مهمی در مورد شخصیت بازیگران به مخاطبان منتقل می‌کند. در نتیجه بررسی گواه‌نماهای زبانی در نقد انواع فیلم‌نامه‌ها می‌تواند در بازیابی بهینۀ هدف فیلم و انگیزۀ فیلم‌نامه‌نویس در شخصیت‌پردازی بازیگران، سهم بسزایی داشته باشد