سبک‌شناسی لایة آوایی اشعار کمال‌الدین اسماعیل و اثیر اومانی براساس سبک‌شناسی لایه‌ای

Abstract

سبک‌شناسی فردی (شخصی) که عبارت است از سبک‌شناسی یک اثر به صورت دقیق و یافتن سبک فردی و متمایز یک نویسنده یا شاعر در علم سبک‌شناسی جایگاه ویژه‌ای دارد که متأسفانه در ایران کمتر به صورت علمی به آن پرداخته شده است. یکی از رویکردهای سبک‌شناسی که از زبان‌شناسی ساخت‌گرا و شناختی نشأت می‌گیرد، سبک‌شناسی لایه‌ای است که یک اثر را در لایه‌های مختلف آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدئولوژیک بررسی می‌کند. این نوع سبک‌شناسی را می‌توان از کامل‌ترین و دقیق‌ترین روش‌های این علم به شمار آورد. در این پژوهش به بررسی سبک‌شناسانة اشعار کمال‌الدین اسماعیل (خلاق‌المعانی) و اثیر اومانی به عنوان نمایندگان اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم شعر پارسی پرداخته شده است و از آنجا که همة لایه‌های شعری این دو شاعر در این مقال نمی‌گنجید، تنها لایة آوایی اشعار آن‌ها مورد مطالعة سبک‌شناسانه واقع شده و سبک دو شاعر در این لایه با هم مقایسه شده است. این پژوهش نشان می‌دهد که دو شاعر نامبرده در لایة آوایی شعر خود به روانی وزن‌ها، ردیف‌پردازی، استفاده از انواع آرایه‌های لفظی و گاهی قافیه‌پردازی‌های خاص توجه ویژه نشان داده‌اند و دارای سبک ویژه‌ای هستند.